Доктори X. А л и у л о в Та ризчи — ф алсаф а фанлари доктори А. А Х м ед о в

1 Нодира шеърнятидан. Тошкент, 1979, 27- бет.
201

---

риятн 
н а м о я н д а л а р и н и н г
меросини 
ц ун т
ва м у ^ а б б а т
б и л а н
урганади. Бую к м у т а ф а к к и р А ли ш ер Н авои й ни н г 
серци рра ижодиёти У вайсийнинг етук са н ъ а т к о р сифа- 
тида ка м о л топ иш ид а к а т т а а ^ а м и я т г а эга булди. У в а й ­
сий устозининг н азари й -эстети к там о й и л л ар и н и цабу-л 
хилнб, уни д ав о м эттири ш га ^ а р а к а т ^илган, и ж о д и д а 
К.айта-цайта 
И авои й ш е ъ р и я ти га м у р о ж а а т этган.
XIX аср ш а р о и ти д а аё лл а р и и н г ж а м и я т ва о к л а д а
тутган урни, ^уцуцсизлигини фош этиш Увайсий ижо- 
- дкнинг асосий й ^н алиш иди р. Узбек аёлининг ижтимоий 
ахволи ва м аън а в и н ^н см а ти и ф о д а л ан г ан аиор таъ ри- 
фпдаги цисца Шеърида шоиранннг уткир ф а л с а ф и й му- 
ш о^ада кучи намоёп булади.
Ш о и р а тасви ри даги аиор — ж а ^ о л а т , х у р о ф о т г а б о т - 
ган ж а м и я т томонидан я р а т и л г а н ц аф ас булиб, аиор до- 
н а л а р и — баррицон, юзи п а р д а л и м а з л у м а аё л л а р , у л ар - 
нинг бу ц а ф а с д а н чик;иб, эркин н аф ас о л и ш л ар и учун 
унинг на эшиги, на туйнуги йук.
Увайсий и ж оди дин, тас ав ву ф о^ими т а ъ с и р и д а н
холи эм ас эди. Б у ^ о л а т л а р «Тарици Х у ж а и А врора 
оши^» ликда, «М айи в а ^ д а т г а » интилиш л а ^ з а л а р и ва 
б о ш ^ а л а р д а куринади. Ш о и р а ннсоний м у^абб атн н ай- 
рим з о х и д л а р га
ухш аб диига 
^ а р ш и
^уймайди, ак- 
синча:
« К ч м к и с сн д ан юз уг ирса, э р м а с у л т о л и б и дин,
Т опш и р ул к у ф р а ^ л н н и сен козн рн ж а б б о р и н г г а » 1
деб хитоб цилади.' Умуман, шоира и ж од и д аги умидсиз- 
л и к к а й ф и я т л а р и у я ш аб и ж о д этган д а в р д а г и ад олат- 
сизлик, ж а ^ о л а т м а^сул и булиб, >^аёт ^ац ицатини, ин- 
соний м у^абб атн и т ар а н н у м этиш Увайсий иж одининг 
асосий м азм ун и эди.
У збек в а т о ж и к ад абиётининг 
илгор 
аи ъ а н а си н и
д а в о м эттирган м а ъ р и ф а т и а р в а р
ш оира