‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

1.11- shakl.

---

Bobur (1483-1530) bobokalonlari kabi binokorlik va bog‘dorchilikka 
qiziqqan va ixlos qo‘ygan edi.
Mirzo Boburga o ‘z yurtida m e’morchilik va bog‘dorchilik bilan shu- 
g ‘ullanish nasib etmadi. U o ‘z bilim va orzularini Hindistonda va A fg‘o- 
niston zaminida hukmronlik davrlarida amalga oshirdi.
Bobum ing buyrug‘i va rejasi bilan turli xil minoralar va bog‘lar bu- 
nyod etildi. Boburiylar imperiyasi (1528-1707) davridagi m e’morchilikda 
erishilgan yutuqlar shunga olib keldiki, Hindiston arxitekturasining nav- 
batdagi yuksalish davri sifatida tarixga kiritildi.
Bobur va Boburiylar avlodidan podishoh Akbar, Bobuming chevarasi 
Jahongir san’at homiysi sifatida jahonga mashhur b o ‘ldilar. Ular qurdir- 
gan ajoyib va mahobatli m e’morchilik obidalari jahonga m a’lum. Shular 
qatorida Tojimahal ansambli (1650-y.) Boburiylar davri arxitekturasin­
ing gultojisidir. Tojimahal peshtoqlari orasidagi yozuvlarda ustodlari 
Muhammad Sharif Samarqandiy va Ota M uhammad Buxoriylar bor.
2-§. 0 ‘rta Osiyoda grafikaning rivojlanishiga
hissa qo‘shgan buyuk olimlar
0 ‘rta Osiyo olimlari barcha fanlaming, shu jumladan, grafikaning 
rivojlanishiga ham yunon olimlaridan kam b o ‘lmagan darajada hissa 
qo‘shganlar. Amerikalik sharqshunos D. Sarton ta’riflaganidek, «Barcha 
zam onlam ing buyuk matematiklaridan biri, algebra fanining asoschisi, 
astronomi o ‘zbek xalqining farzandi M uhammad al-Xorazmiydir (783- 
850)». U Arifmetika, astronomiya, tarix, geografiya, tibbiyot va boshqa 
sohalarga doir asarlar yozdi, o ‘rta asr sharqida birinchi bor Sayyoralar- 
ning harakatini aniq hisoblab, zij matematik va astranomik jadvallam i 
tuzdi. Shu bilan birga, Xorazmiy grafikaning rivojlanishiga beqiyos hissa 
qo‘shdi. U o ‘zining matematikaga doir risolalarini formulalar yordamida 
emas, balki chizmalar yordamida talqin etdi.
U 
«Yer surati»
asaridagi xaritalami o ‘zi chizdi va unga sharhlar yozdi. 
Xorazmiy yaratgan «Al-Jabr Al-M uqobala»dan yer o ‘lchash, kanallar 
qazish va boshqa ishlarda foydalanildi. U 
«M uqobil va algebrani hisob-
lash
» nomli kitobida kub, parallelepiped, konus, piram ida sirtlarini kvad­
rat va uchburchak asosida chizmalar yordam ida aniqlashni maslahat 
berdi.

---