5-Mavzu. Yangi O‘zbekistonda davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari Reja

---

1 
5-Mavzu. Yangi O‘zbekistonda davlat va jamiyat qurilishi tizimini 
takomillashtirishning ustuvor yo‘nalishlari 
 
Reja: 
 
1.
 
O‘zbekistonda demokratik islohotlarni chuquralashtirish va mamlakatni 
modernizatsiya qilishda Oliy Majlis rolini oshirish, qonun ijodkorligi faoliyati 
sifatini tubdan yangilash.
2.
 
Davlat va jamiyat hayotida siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish, 
“Elektron hukumat” tizimini takomillashtirish.
3.
 
Davlat boshqaruvi tizimida yangi zamonaviy g‘oyalarni tatbiq etish maqsadida 
vazirlik va idoralarning vazifa va funksiyalarini qayta ko‘rib chiqilishi. 
Ma’muriy islohotlar kontseptsiyasining qabul qilinishi.
4.
 
Aholi va tadbirkorlik sub’ektlari ehtiyojlarini qanoatlantiradigan davlat 
xizmatlarini ko‘rsatadigan milliy tizimning isloh qilinishi.
5.
 
Harakatlar strategiyasini amalga oshirishda xalq bilan muloqotning samarali 
mexanizmlarini joriy qilish, jamoatchilik nazoratini amalga oshirish, mahalla 
instituti, Virtual va Xalq qabulxonalarining tashkil etilishi, OAVlarning rolini 
kuchaytirish vazifalari va ularning natijalari. 
 
Tayanch iboralar! 
Elektron hukumat, parlament, mexanizm, prezident, hukumat, demokratlashtirish, 
senator, modernizatsiya, ma’muriy protsedura, reglament, Harakatlar strategiyasi, 
kontseptsiya, korruptsiya, statistika, axborot texnologiyalari, kommunikatsiya, 
intellektual davlat xizmatlari, institutsional samaradorlik, innovatsiyalar, raqamli 
transformatsiya,
 
model, konsultatsiya 
 
Davlat boshqaruvi tizimini yanada takomillashtirishda, davlat hokimiyati 
tuzilmalari (parlament, prezident, hukumat) o‘rtasidagi munosabatlarning ravon 
tashkiliy va huquqiy mexanizmlarini yaratishda so‘nggi yillarda konstitutsiyaviy 
qonunchilikka joriy qilingan yangi institutlar muhim ahamiyat kasb etdi. Xususan, 
2011 yil 18 aprelda qabul qilingan «O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 
ayrim moddalariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida (78, 80, 93, 96 va 
98-moddalariga)»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni davlat hokimiyati tizimini 
yanada demokratlashtirishning muhim huquqiy asosi bo‘ldi. 

---

2 
Hokimiyat sub’ektlari o‘rtasida vakolatlar mutanosib taqsimlanishiga erishishda 
islohotlarning avvalgi bosqichida Asosiy qonunimiz 98-moddasiga kiritilgan 
tuzatishlar 
jiddiy 
ahamiyat 
kasb 
etdi. 
Konstitutsiyaviy 
qonunchilikni 
takomillashtirishga yo‘naltirilgan bu tuzatishlar 
birinchidan, 
hokimiyat tarmoqlari 
mustaqilligining oshishiga xizmat qilsa, 
ikkinchidan, 
davlat hokimiyati tizimida o‘zaro 
bir-birini tiyib turish mexanizmida yangi bo‘g‘inlarni nazarda tutadi. Masalan: Vazirlar 
Mahkamasi vakolatiga taalluqli masalalar yuzasidan qarorlar qabul qilish, ijro etuvchi 
hokimiyat devonini tuzish va unga rahbarlik qilish huquqi Prezident vakolatlari 
doirasidan chiqarildi. Bosh vazirning Prezidentga viloyatlar hamda Toshkent shahar 
hokimlarini tayinlash va lavozimdan ozod etish uchun taqdim qilish huquqining 
berilishi Bosh vazir boshchiligidagi ijro etuvchi hokimiyat mustaqilligini va ta’sirini 
oshirishga xizmat qilsa, Bosh vazir nomzodini taklif etish va tasdiqlash tartibi, 
shuningdek uning 
hisobotini tinglash 
va
muhokama qilish 
Parlament rolini yanada 
kuchaytirishga ko‘maklashuvchi institut bo‘ldi. 
Hokimiyatlar tizimidagi yana bir demokratik institut mazmuni quyidagicha: 
O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri va O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 
Qonunchilik palatasi o‘rtasida ziddiyatlar doimiy tus olgan holda Qonunchilik palatasi 
deputatlari umumiy sonining kamida uchdan bir qismi tomondan O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti nomiga rasman yo‘naltirilgan taklif bo‘yicha O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qo‘shma majlisi muhokamasiga Bosh vazirga 
nisbatan