2 Ўзбекистон республикаси

 
Бош шаклининг чизиқли конструктив тасвирини бажаришда олиб 
борадиган машқларнинг асосий вазифаси қуйидагилардан иборат:
 
1.
 
Талабаларда натурага бўлган қизиқишни юксак даражада 
ривожлантириш.
 
2.
 
Тасвир қуришда услубий босқичликда ишлашга ўргатиш.
 
3.
 
Тасвир қуришнинг тўғри ва ифодалилигига риоя қилишга ўргатиш.
 
4.
 
Реалистик расм чизишда ижодий жараѐннинг моҳиятини 
тушунтириш.
 
5.
 
Натурани юксак ҳис-ҳаѐжон билан тасвирлаш.
 
6.
 
Машқлар 
бажаришда 
самарадорликни 
ошириш 
орқали 
кузатувчакликни ўткирлаштириш.
 
Чизиқли – конструктив расм ишончли ва яхши қурилган тарзда чиқиши 
учун бошнинг ҳар хил кенглик ҳолатидаги конструктив схемаси тасвирининг 
қатор хусусиятларини ҳам рассом яхши эгаллаб олиши керак. Бош шакли 
конструктив тузилишининг тасвирлаш жараѐни маълум қонуниятларга риоя 

---

42 
қлишни талаб этади. ўтган асрлар рассомлари бу нарсага катта эътибор 
берганлар. Масалан, Гольбейн ўз қаламчизгиларида бошнинг фазодаги 
ҳолатига қараб, уни тасвирлашда ҳисобга олишни ва перспектива 
қоидаларига, схематик қонунларга эътиборни қаратади.
 
1.
 
Агар бош бизнинг кўзимиз билан бир хил текисликда тўрса 
конструктив чизиқлар тўғри бўлади:
 
2.
 
Агар бош бизнинг кўзимиздан пастроқда бўлса, конструктив-
горизонтал чизиқлар эгилган бўлади ва пастга қаратилган бўлади: