S a b d I r a s I l o V, N. T o L i p o V, N. O r ip o V a

Manzara m azm uni uning hayotiy mavzusi naturaning
yaxlit k o ‘rinishi plastik-kom pozitsiya m unosabatlarida
ham, koloritda ham asosiy aniqlash kom pozitsiyaning
ajralmas qism idir. Shuning uchun davom li etyud bajar­
ish jarayonida kom pozitsiya syujetini puxta o ‘ylash, tahlil
etish va uni tasvirlash muhimdir. Tasvirlash tekisligida
obyektlar va narsalar joylashuvini mukammal tasavvur
qilish zarur. Manzara obyektiga yaqinlashib yoki uzoq-
lashib jo y xususiyatlarini o ‘rganish, k o ‘rish nuqtasini
topish m um kin. K om pozitsiyada osm on bilan yer va
boshqa obyektlar orasidagi munosabatlarni aniqlash juda
ham muhimdir.
Naturadan manzara kom pozitsiyasini yaratish, na­
tyurmort q o ‘yilmalari uchun narsalar tanlash bilan ayrim
o ‘xshashlikka egadir. Etyud kom pozitsiyasini yaratishda
rassom chuqur fikrlashi, joyni tanlay bilishi, perspektiva
qoidalariga amal qilishi va eng muhimi fazoviy kenglikni
m ohirona tasvirlay olishi zarur. Manzara m avzusini tan-
lashda did, badiiylik va kom pozitsiyani asarda m aro-
miga yetkazib tasvirlash, rang va tus munosabatlarida ish­
ni yaxlit yakunlay olish rassomning professional m aho-
ratiga bog‘liq.
M a’lumki, narsalar katta masofada hajm liligini, relef-
ligini y o ‘qotib siluetli tekislik xarakteriga ega b o ia d i. Old
k o ‘rinishdagi narsalar ancha hajmli, so y a -y o r u g i kon-
trast b o iib k o‘rinadi. Yaqinda joylashgan yashil dala m a-
sofa uzoqlashgan sari yashil rangdor b o‘yog‘i asta-sekin
moviyga o ‘tadi. Olisdagi to ‘q narsalar ochroq va ko‘kimtir
b o iib ko'rinadi. Quyosh nurida bulutlar va uzoqdagi qorli
to g ‘ cho'qqilari ham qizil to'qsariq ranglarga kiradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---