Jurnaldan ko‘chirib bosilgan maqolalar «Til va ada biyot ta’limi»dan olindi, deb izohlanishi shart

T/r Gaplar
Javob 
harfl ari
1
Agar siz yoqtirgan odam sizdan mehr-mu-
ruvvatini ayamasa, e’tibor bilan qarasa, bu 
olam-olam quvonch bag‘ishlaydi.
E
2
Chindan ham odam yayrab kulsa, sog‘lig‘i 
yaxshilanadi, yengil tortadi, ruhi tetikla-
shadi, ishtahasi ochiladi, umri uzayadi.
B

---

veb-sayt: www.tilvaadabiyot.uz
25
Metodik tavsiya
3
Har kimning zari bo‘lmasa-da, ammo hu-
nari bo‘lsa, dunyoda hech bir xavf-u xatar 
bo‘lmaydi, shuning uchun kishi hunar ziy-
nati bilan bezanmog‘i lozim.
A
4
Vaqting ketdi – baxting ketdi.
D
5
O‘qishli kitob go‘zallikdir, lekin go‘zallikda 
ham go‘zallik bor.
F
O‘quvchilar tomonidan bob yoki mavzu 
mazmunidagi asosiy g‘oyani mujassamlashtirish, 
jarayon va obyektlarni o‘ziga xos xususiyatlariga ko‘ra 
guruhlarga ajratish yoki umumlashtirish, yaxlitlash 
uchun elementlarni birlashtirish, ijodiy topshiriqlarni 
bajarish 
sintezlash
o‘quv maqsadining asosiy mohiyati 
sanaladi. O‘quvchilar bilimlarining 
sintezlash
o‘quv 
maqsadiga erishganlik darajasini nazorat qilish 
va baholashda esa quyidagicha nostandart test 
topshiriqlaridan foydalanish mumkin:
1. Tez gapirmoq (I), mashina oynasi (II), gul uzmoq 
(III): dastlab ushbu so‘z birikmalariga, so‘ng barchasiga 
(IV) xos jihatlarni umumlashtiring.
Ifodalanishi
Birikmalarga xos umumiy 
jihatlar
1) aniqlovchili birikma
2) ravish+fe’l 
3) boshqaruv usuli
4) otli so‘z birikma
5) bitishuv usuli
6) to‘ldiruvchili birikma
7) ot+ot
8) qaratqich kelishigi belgi-
siz ifodalangan
9) moslashuv usuli
10) holli birikma
11) ot+fe’l
12) ohang va ma’no
13) fe’lli so‘z birikmasi
14) tushum kelishigi 
belgisiz ifodalangan
A) fi kr ifodalaydi 
B) teng bog‘lanish
D) tobe bog‘lanish
E) leksik ma’no ifodalaydi 
F) grammatik ma’no ifodalaydi
G) tushuncha ifodalaydi
H) so‘zlar qo‘shilmasi 
I) tobe va hokim so‘zdan tash-
kil topadi
J) ikki va undan ortiq so‘zdan 
tashkil topadi 
K) faqat ikkita so‘zdan tashkil 
topadi
L) tobe so‘z+hokim so‘z
M) hokim so‘z+tobe so‘z
N) so‘z birikmasi
Javob
I – 2, 5, 10, 
12, 13
II – 1, 4, 
7, 8, 9
III – 3, 6, 11, 
13, 14
IV – D, 
F, G, I, J, 
L, N
Ma’lumki, biz kitoblarni ularning turlari, maq 
sad-
mavzulari va ahamiyatiga qarab o‘rganamiz. Badiiy, ijti-
moiy-siyosiy, qadimiy va shu turdagi kitoblar orqali o‘sib 
kelayotgan yosh avlod, qolaversa, har bir kitob xon bilim 
saviyasini oshiradi, tafakkurini rivojlantiradi, fi kr doira-
sini kengaytiradi va ma’naviy-ruhiy ozuqa oladi. Buyuk 
mutafakkir shoir Abdurahmon Jomiy shunday degan: 
“Dunyoda kitobdan yoqimliroq do‘st, undan ortiq g‘amxo‘r 
yo‘q, unda yuz rohat bor, hech qachon ozor yo‘q”.
Kitobga qiziqtirish maqsadida o‘quvchilar o‘rtasida 
o‘quv dargohimiz – G‘allaorol tumanidagi 26-umumiy 
o‘rta ta’lim maktabi qoshidagi ARM mas’ul xodimlari to-
monidan “Kitob dilga nur beradi”, “Badiiy adabiyotlar – 
milliy g‘oya jarchisi”, “Kitob yog‘dusi hamisha yo‘limizni 
yori tib tursin” kabi mavzularda suhbatlar, yozma ijodiy 
savol-javob kechalari o‘tkazib kelinayotganligi quvonarli 
holdir. Shonli sanalar, muhim va unutilmas kunlarga 
bag‘ishlab kitob yarmarkalari o‘tkazilayotganligi, o‘quv 
dargohi O‘zbekiston Yoshlar ittifoqi boshlang‘ich tashki-
lotining kitobxonlarga ko‘rsatayotgan yordami tahsinga 
loyiqdir. Bunday tadbirlar ta’sirida yoshlarning kitobga 
bo‘lgan qiziqishi ortdi. Shu yili ko‘p kitob o‘qigan Asqar 
Istamov, E’zoza Esonboyeva, Shahnoza Raimova kabi 
o‘quvchilar tuman va viloyat bo‘yicha o‘tkazilgan kitob-
xonlar ko‘rik-tanlovlarida faxrli o‘rinlarni egallashdi. 
O‘quv dargohimiz qoshidagi ARM fondida jami 9200 
ta turli adabiyot mavjud bo‘lib, shundan 1200 tasi ba-
diiy adabiyot, doimiy kitobxonlar soni esa 610 nafarni 
tashkil qiladi. O‘quvchilar kutubxona mudirasi Nilufar