Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Lishayniklarning morfologiyasi. 
Tallom ining kattaligi va 
shakli turli-tuman. Bir necha millimetrdan o ‘nlab santimetrlarga 
boradi.Deyarli barchasida uning vegetativ tanasining asosiy qismini 
zam burug1 tashkil qiladi, ayrim lishayniklardagina zam bum g1 va 
suvo‘t deyarli tengdan iborat xolos.
Lishayniklarning vegetativ tanasini odatda uch asosiy: quyqa 
(po‘stloqsimon), yaproq va buta k o ‘rinishlarda boMadi. Bu 
ko'rinishlam ing oraliqlari ham bor.
Quyqa lishayniklar turlicha ranglar va ko ‘rinishlarda substratga 
yopishib turadi undan ajratib olib boMmaydi. Bunday lishayniklam i 
u o'sayotgan substrat bilan birga olinadi.
157

---

Yaproqsimon lishayniklar yassi, boMaklar hosil qilgan, substrat 
ustida u n g t birikmay yoki bir qismi bilan birikib joylashadi.
Buta shaklidagi lishayniklar tarm oqlangan k o ‘rinishlarga ega, 
ular tik osilib yoki yon tomon y o ‘nalishida o ‘sadi. Lishayniklam ing 
kesm asi yassi, doiraviy k o ‘rinishlarda b o ‘ladi.
Lishayniklam ing anatom iya tuzulishi gom eom er (ayrimla- 
ridagina) va getegomer (ko‘pchiligida) boMadi.
G om eom er tuzulishli lishayniklarlarda suvo‘t va lishaynik 
deyarli teng darajada “aralashib” joylashadi. Bunday tallomining 
asosini fotobiontning iplar, u ajratadigan shilliq zam burug1 gifalari 
b o ‘ladi.
1 
2
Lishayniklaming anatomiyasi.
1 -gom eom er tallom; 2-geterom er tallom
158

---

(ictcrom er tuzulishli 
lishayniklarda aniq farqlanadigan 
po'siloq, Ibtobiont qavati va o'zak mavjud. Tallom agar yassi -
dorsovetitral tuzilgan bo‘lsa, yuqorigi va pastki p o ‘st)oq, gifalardan 
iborat o 'rta qism, siyrak o ‘zakdan tashkil topadi.
Suvo‘tli qavat yuqorigi p o ‘stloq bilan o ‘zakni orasida bo'ladi. 
B a’zi lishayniklarda po'stloq u yoki bu darajada bo'lm asligi 
mumkin. M asalan, 
Peltigera
turkum ining vakillarida ular ancha 
katta yaproq ko'rinishga ega bo'lsa ham pastki po'stloq y o ‘q. 
Sladonia
turkumidagilarda po'stloq bor y o 'q hisobi.