A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva

m
= 5 mm; 
tishlar soni z = 30; val diametri 
D
g= 30 mm lar belgilanadi.
So‘ ngra reykali uzatmaning boshqa parametrlari formulalar vositasida 
aniqlanadi:
- tish balandligi 
h =
2,25 xm=2,25x5=11,25mm;
- tish kallagi balandligi 
ha= m = 5
mm;
- tish oyog‘ i balandligi 
h =
1,2 x m = l,2*5=6 mm;
- reyka balandligi 
H > 2h
=2x11,25=22,5 mm;
- g ‘ ildirakning boMuvchi aylana diametri 
d —m
xz=5x30=150 mm;
- g ‘ ildirakning tish cho‘ qqilari diametri 
da= d + 2 * h a=
1 5 0 + 2 x 5 =
= 160mm;
- g ‘ ildirak botiqlari diametri ^=/=7гх/и=3,14x5=16 mm; 
S = 0 , 5 * t =
0,5X16=8 mm;
- tishli g ‘ ildirakning eni £>=8....10xm =8x5=40 mm;
- g ‘ ildirak gupchagining uzunligi Z,CT=l,2....1,5x/)g= l )5x30=45
mm;
- reykaning eni 
b =
6 ....8х/и=6х5=30 mm;
- g ‘ ildirak gupchagining tashqi diametri 
D CT~ l ,7 x D B= l,J x 3 Q = 5 l
mm.
Barcha zaruriy o ‘ lchamlar aniqlangandan so‘ ng reykali ilashmaning 
ish chizmasi quyidagi 4ta bosqichda chiziladi.
1-bosqich.
Avval o ‘ q chiziqlari chiziladi. G ‘ ildirakning tish cho‘ qqilari 
aylanasining diametri chiziladi 
( d j .
So‘ ng reykali g'ildirakning bo'luvchi
227

---

aylanasi diametri (
d )
chiziladi. Shundan keyin reykali g ‘ ildirakning 
bo'luvchi aylanasi va reykaning b o ‘ luvchi ch izig‘ i urinma tarzida 
tasvirlanadi. Reyka balandligi 
( H )
chiziladi (8.40-rasm, a).
2-bosqich.
B og‘ lovchi chiziqlar orqali g ‘ ildirak va reykaning profil 
k o ‘ rinishi chiziladi. G ‘ ildirak va reykaning eni chiziladi. G ‘ ildirak 
gupchagining tashqi diametri aylanasi chiziladi. S o‘ ng g ‘ ildirak 
gupchagining uzunligi chiziladi. G ‘ ildirak botiqlari diametri aylanasi 
chiziladi. Reykaning tishlari chiziladi. Reykaning tishlari balandligi, reyka 
tish cho‘ qqilari burchagi 40° chiziladi (8.40-rasm,