A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva

b).
S h p ilk ali b irik m alar k o n stru k siy asi 
to'liq ko‘rsatilgan (6.5-rasm, 
b),
soddalashtirilgan (6.7-rasm, 
a),
shartli 
(6.7-rasm, 
b, с
) ko‘rinishlarda chizilishi mumkin. Yig‘ish chizmalarida 
loddtlashtirilgan turi chizilsa, sxematik chizmalarda shartli turi chiziladi. 
Qplgan hollarda, asosan, konstruksiyasi to'liq ko‘rsatilgan turi chiziladi.
Shuningdek, soddalashtirilgan birikmada shpilkali rezbasi butun 
lleijen bo‘yicha chiziladi, faskalar umuman tasvirlanmaydi, shpilka va 
birikuvchi detal orasidagi tirqish (zazor) ko‘rsatilmaydi (6.7-rasm, 
a).
Shpilkali birikmaning tarkibidagi detallaming o'lchamlarining shartli 
Htrfli parametrlari 6.8-rasmda ko‘rsatilgan.
91

---

о
d, =0,854,
0 * 2d,
H = 0,td,
ош -- г,
2
d ,
5 * 
0,15 d .
A '~ h ' d ,
l 0 *2 d * 2 P ,
1,5 d,
R,
* 
d,
K = { 3 . . A ) P ,
Ч ' Ч ,
I , * 2P
L,
= 
l , + 0 , 5 d ,
* p,
b ' 3 d .
N am unali chizm a. 
Grafik vazifa sharti:
qalinliklari 
H =
80 
mm,
//,= 30 
mm
b o ig a n ikki detal diametri 
d
=20 
mm
li shpilka yordamida 
biriktirilsin (6.9-rasm).
Ushbu shpilkali birikmaning ish chizmasi quyidagi bosqichlarda 
bajariladi.
1-bosqich.
Dastlab shpilkaning parametrlari formulalar yordamida 
aniqlanadi: D=2J=2x20=40 mm; 
h=0,7d=0,
7x20= 14 mm; 
l= H 7+] ,3d~
=30+1,3x20=30+26=56 mm; c=0,15^=0,15x20=3 mm. Keyin gayka va 
shaybaning o‘lchamlari aniqlanadi: D=2d=2x20=40 mm; /z=0,8J=0,8*20=
92

---

**16 mm;