S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

ham ma’lumotlar uchraydi. Bunday asarlami ham endilikda tanqidiy
o'rganib, ulardan ma’naviy hayotimizda foydalanishimiz kerak.
Akmal Xo'qandiy.
XVIII asming 60-yillarida bificorolik Vozeh
yozgan «Tuhfat ul-ahbob» tazkirasida Akmal haqidagi ma’lumotlar
bilan biiga, shoir o'zbek tilida yozgan she’rlarini bir devonga, fors-
tojik tilida yozgan she’rlarini bir devonga muntazam qilganligi aytiladi.
Bizgacha yetib kelgan she’rlari ichida 28 beshlikdan iborat, har bir
beshlikning biri o'zbek tilida, biri fors-tojik tilida yozilgan, oxirgi
umumiy qofiyadosh misra esa, fors-tojik tilida tugallangan
mulamma’-muxammasi diqqatga sazovordir:
Uning uch bandi:
Sarvinozing gulshani husn ichra to qildi xirom,
Tarzi raftering ко‘rib sarvisixi bo‘ldi g ‘ulom.
Ko‘zlaringni shevasi qildi jahonni qatli от,
Lashkari zulmu sitamga bo‘ldi tan mulki g'ulom.
Dil xarob obod shud, ammo turo kay yovarast.
Sho‘lai havvolasan, yo sho‘x otashporasan,
Jonima о ‘tlar yoqib, ко ‘nglimni о ‘rtab yorasan.
Gah jafo tig‘in olib qo‘lga, Yuragim yorasan,
Goh-gohi rasmi reshi dil bila bemorasan,
Harchi sozi bar dili be kiyna taslim ovorast.
Mar 'yami la 'lat masehi bo ‘sa harjo kard fosh,

---

Tokay, ey gul, xori hazzirat siynaam sozad xarosh.
Sachdan shukri turo gardand mushtoqon talosh,
Rahm kun bar Akmal oxir butiyi koflr maosh.
Umrho shud dar g'amat gulxannishini axgarast.
Shu bois, Fazliy rahbarligida tuzilgan «Majmuat ush—shuaro»
tazkirasida u o'z davrining zabardast shoirlaridan biri deb ta’riflanadi.
Masnaviy shaklidagi mazkur misralarning taijimasi quyidagidir:
Akmal ilmu fanda komildir,
So‘z qamishzoridagi bir arslondir.
Hikmatli