Yil o’quv yili 9-sinf imtihon javoblari Bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilma-xilligi haqida ma’lumot bering?

2. Quyida berilgan aminokislotalarni siklik va asiklik aminokislotalar qatoriga to‘g‘ri joylashtiring
Siklik aminokislotalar
Asiklik aminokislotalar
1. asparagin kislota 
1. oksiprolin 
2. lizin 
2. gistidin 
3. leysin 
3. triptofan 
4. alanin 
4. fenilalanin 
5. serin 
5. prolin 
6. treonin 
6. tirozin 
3. Bir zanjirda GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma-ketligi bo‘lgan DNK molekulasidagi 
vodorod bog‘lar sonini aniqlang.
A vaT soni 11*2=22 v od or od b o g’
 
G v a S soni 7*3=21 v od o r od b o g’ . Jami bo’lib 22+21=43 ta vadorod bog’ mavjud. 
28-BILET 
1. Zamburug‘larning o‘ziga xos xususiyatlari. Achitqi va qo‘ziqorin zamburug‘ining tuzilishi va 
ahamiyatini tushuntirib bering.
Zamburug'lar plastidalari yo‘q geterotrof organizmlardir. Zamburug‘lar suv o‘tlaridan xlorofillning yo‘qligi, 
bakteriyalardan esa yadroga ega bo'lishi bilan farq qiladi. Zamburug'larning vegetativ tanasi mitselliy deb 
atalib, u alohida ipchalar, ya’ni gifalar yig'indisidan tashkil topgan. Zamburug' mitselliysi oziq moddalarni 
butun yuzasi bilan shimib oladi. Mitselliyda spora hosil qiluvchi organlar hosil bo'ladi. Ko'payishi vegetativ, 
jinssiz va jinsiy usullarda boradi. Foydali zamburug’larga misol qilib achitqi zamburug‘ini olish mumkin. 
Achitqi zamburug‘i
- haqiqiy mitselliysi bo‘lmay, tanasi alohida-alohida hujayralardan iborat. Hujayrasi bir 
yadroli, oval shaklda bo‘ladi. Bu zamburug‘ kurtaklanish yo‘li bilan ko‘payadi. Kurtaklanish natijasida hosil 
bo‘lgan yosh hujayralar uzilib ketmay zanjir hosil qiladi. Ular shakarli muhitda yashaydi. Achitqi 
zamburug‘larining faoliyati natijasida shakar spirt va karbonat angidrid gaziga parchalanadi. Ushbu jarayon 
pivo, vino va nonvoychilikda katta amaliy ahamiyatga ega. Spirtli achish jarayonida ajralib chiqqan energiya 
achitqilarning hayoti uchun zarur. Nonvoychilikda xamirga achitqi qo‘shib qorilganda ajralib chiqadigan 
karbonat angidrid gazi xamir ko‘pchishini, ya'ni yengil va g‘ovak bo‘lishini ta'minlaydi. 
Qo‘ziqorin 
zamburug‘i
tabiatda keng tarqalgan qalpoqchali zamburug’lar hisoblanadi. Uning ichi bo‘sh, meva tanasi 10-
12 cm bo'lib, oyoqcha va qalpoqchadan iborat. Qo‘ziqorin chirindiga boy tuproqlarda saprofit holda hayot 
kechiradi. Тuproq ostidagi ko‘p yillik mitselliysi yoz faslida zaxira sifatida oziq moddalar to'plab, kuzdan 
boshlab meva tanachalar shakll ana boshlaydi. Ular kelgusi yili bahorda yetilib tuproq yuzasiga chiqadi va 
sporalarini sochadi. Qo'ziqorin shartli iste'mol qilinadigan zamburug'lar guruhiga kiradi. Eng yaxshi iste'mol 
qilinadigan zamburug'larga oq zamburug', oq qayin bilan birga o'sadigan zamburug' va boshqa zamburug'lar 

---