10-lekciya: Tıshqansha waqıyaları hám olardı qayta islew Jobası

---

10-lekciya: Tıshqansha waqıyaları hám olardı qayta islew 
 
Jobası: 
10.1.
 
mouseEntered
 metodı 
10.2.
 
mouseExited
 metodı 
10.3.
 
mousePressed
 metodı 
10.4.
 
mouseReleased
 metodı 
10.5.
 
mouseClicked
 metodı 
Grafikalıq paydalanıwshı interfeysin jaratıw waqtında tıshqansha menen júz 
beretin waqıyalardı da esapqa alıw zárúrligi payda boladı. Yaǵnıy komponent 
ústinde tıshqansha járdeminde qandayda bir ámellerdi islew kerek boladı. Swing de 
bunday 
jaǵdaylarda 
java.awt.event
paketindegi 
MouseListener
interfeysinen paydalanıladı. Bul interfeys ishinde realizaciya qılınıwshı 5 metod 
bar. Bul metodlardı shártli túrde 2 toparǵa ajıratıw múmkin. Birinshi toparǵa 
kiriwshi dáslepki 2 metod, ápiwayı sóz benen aytqanda tıshqansha kórsetkishiniń 
qozǵalısına juwap beredi. Yaǵnıy tıshqansha kórsetkishi qozǵalsa, onda bul 
metodlar shaqırıladı. Ekinshi toparǵa kiriwshi 3 metod bolsa, tıshqansha túymeleri 
basılǵanda shaqırıladı.
Dáslep 
mouseEntered()
metodın qarayıq. Bul metod, qashan tıshqansha 
kórsetkishi tiyisli komponent ústine barǵanda sistema tárepinen shaqırıladı. Al, bul 
metodtın kerisi 
mouseExited()
metodı esaplanadı. Bul metod, qashan tıshqansha 
kórsetkishi tiyisli komponent ústinen basqa tárepke shıqqan waqıtta isleydi. 
Máselen, qandayda bir komponentke 
MouseListener
interfeysin hám joqarıdaǵı 
2 metodtı qostıńız. Programmanı orınlatıp tıshqansha kórsetkishin júrgizip 
komponentaǵa aparǵanıńızda 
mousEntered()
metodı, al bul komponentten sırtqa 
shıǵarǵanda bolsa 
mouseExited()
metodı isleydi. 
Qashan tıshqanshanıń qálegen túmesin basqan waqıtta 
mousePressed()
metodı isleydi. Yaǵnıy tıshqansha kórsetkishin tiyisli komponentaǵa apardıńız hám 
túymesin bastıńız, nátiyjede 
mousePressed()
metodı isleydi. Al túymeni 
jazdırdıńız (jiberdińiz), nátiyjede 
mouseReleased()
metodı isleydi. Eń qızıǵı 
mouseClicked()
metodı bolıp, eger tıshqansha túymesin tiyisli komponent 

---

ústine barıp basıp hám jiberseńiz, onda metod isleydi. Al tıshqansha túymesin 
tiyisli komponent ústine basıp, onı basqa orınǵa (sol komponentten tısqarı) aparıp 
jazdırsańız metod islemeydi.
Tómendegishe mısal kóreyik. 
JFrame
de 1 
JButton
jaylasqan bolıp, sol 
túymes ústinde tıshqansha járdeminde qanday ámeller orınlansa, olardıń barlıǵı 
tómende jaylasqan 
JLabel
komponentinde shıqsın (10.1-súwret). 
10.1-súwret. 
Programma kodları: 
package lekciya_10; 
import java.awt.BorderLayout; 
import java.awt.Dimension; 
import java.awt.event.MouseEvent; 
import java.awt.event.MouseListener; 
import javax.swing.*; 
public class Lekciya_10 extends JFrame{ 
private final JLabel label; 
public Lekciya_10() { 
super("Test"); 
setDefaultCloseOperation(JFrame.EXIT_ON_CLOSE); 
JPanel panel = new JPanel(); 
panel.setLayout(new BorderLayout()); 
JPanel buttonsPanel = new JPanel(); 
JButton button = new JButton("Tuyme"); 
button.setPreferredSize(new Dimension(150, 80)); 
buttonsPanel.add(button); 
button.addMouseListener(new CustomListener()); 
panel.add(buttonsPanel, BorderLayout.NORTH); 

---

label = new JLabel(); 
label.setPreferredSize(new Dimension(100, 35)); 
label.setHorizontalAlignment(JLabel.CENTER); 
panel.add(label, BorderLayout.CENTER); 
getContentPane().add(panel); 
} 
public static void main(String[] args) { 
javax.swing.SwingUtilities.invokeLater(new Runnable() { 
public void run() { 
JFrame frame = new Lekciya_10(); 
frame.setPreferredSize(new Dimension(330, 160)); 
frame.pack(); 
frame.setLocationRelativeTo(null); 
frame.setVisible(true); 
} 
}); 
} 
public class CustomListener implements MouseListener { 
public void mouseClicked(MouseEvent e) { 
JButton button = (JButton) e.getSource(); 
String text = "" + button.getText() 
+ " mouseReleased() 
" + button.getText() 
+ " mouseClicked() "; 
label.setText(text); 
} 
public void mouseEntered(MouseEvent e) { 
JButton button = (JButton) e.getSource(); 
label.setText(button.getText() + " mouseEntered()"); 
} 
public void mouseExited(MouseEvent e) { 
JButton button = (JButton) e.getSource(); 
label.setText(button.getText() + " mouseExited()"); 
} 
public void mousePressed(MouseEvent e) { 
JButton button = (JButton) e.getSource(); 
label.setText(button.getText() + " mousePressed()"); 
} 
public void mouseReleased(MouseEvent e) { 
JButton button = (JButton) e.getSource(); 
label.setText(button.getText() + " mouseReleased()"); 

---

} 
}
} 
❖