O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

R e fle k s la r n in g sin fla n ish i.
O d a m v a h a y v o n l a r d a j u d a k o ' p
reflekslar o 'rg a n ilg a n . B a rc ha reflekslarni q a y s id ir bir xu su siy a tig a
k o 'r a alohida g uruhlarga ajratiladi. Biologik a h a m iya tiga k o 'ra barcha 
reflekslarni 
ovqatlan ish , h im ovalanish, tu s m o lla s h -o ‘rganish, jin s iy
va boshqa reflekslarga bo 'lin a d i. Individni o v q a tg a b o 'lg a n ehtiyojini 
q o n d i r i s h g a y o ' n a l t i r i l g a n b a r c h a h a r a k a t l a r n i o v q a t l a n i s h
reflekslariga kiritiladi.
O 'z ini va o 'z ig a yaqinlam i jabrlanib qolishdan saqlovchi harakatlar 
-
h im oya reflekslaridir.
69

---

0 ‘rg an ish - re f le k s la r i y o r d a m i d a yangi narsa o 'rg a n ila d i. Jin siy
r e f l e k s l a r o ‘z i g a o ‘x s h a g a n n i y a r a t i s h v a v o y a g a y e t k a z i s h g a
qaratiladi.
R e se p to rla rn in g j o y l a n i s h j o y i g a k o ‘ra - teri, k o 'r is h , eshitish, 
hidlash reflekslari mavjud. Bularning barini 
ek stro re sep to rli reflekslar
deb ataladi; ichki a ’zolardagi reseptorlardan b oshlanadigan reflekslarni 
in teroreseptorli,
muskul, pay va b o 'g 'im la r d a g i reseptorlar ishtirokida 
yuza ga keladigan harakatlarni 
p ro p rio re se p to rli
reflekslar deyiladi.
R e f l e k s l a r n i n g j a v o b r e a k s i y a l a r i g a k o ' r a r e f l e k s l a r n i
h a r a k a tla n tir u v c h i
v a
s e k r e to r ,
y a ’ni s h i r a i s h l a b c h i q a r u v c h i
reflek s larg a boMinadi. H a r a k a tla n u v c h i r e f l e k s l a r d a j a v o b reaksiyasi 
m u sk u l q isq a rish i orqali a m a lg a oshadi, s e k re to r - shira chiq aru v ch i 
r e f l e k s l a r d a j a v o b r e a k s iy a s i b ez t o ' q i m a l a r i d a n s u y u q li k c h iqishi 
bilan k o 'r in a d i.
R e f l e k s n i a m a l g a o s h i r u v c h i nerv m a r k a z i n i m a r k a z i y nerv 
tiz im in in g qaysi b o f lim id a jo y la s h g a n lig ig a k o ' r a reflek slarn i