Давлат (қардош тиллар) тили

 

---

214 
IV Ўқитувчи томонидан кейс-стадини ечиш ва таҳлил 
қилиш варианти 
1.
 
Кейс-стадидаги асосий муаммо
Нутқий маданиятга таъсир этувчи тилдан ташқаридаги омилларни 
аниқлаш ва адабий тил меъѐрларига амал қилиш қоидаларини кўрсатиб ўтиш. 
2.
Муаммоли вазиятни йечиш йўллари. 
Кейс-стади ва унинг ахборот 
таъминоти билан танишамиз. Тилдан ташқаридаги омилларни аниқлаймиз. 
Нутқнинг тозалигига салбий таъсир қилувчи сўзларни топамиз. Адабий тил 
меъѐрларини амал қилиш қоидаларини аниқлаймиз. 
Муаммони тасдиқловчи далиллар 
1. Нутқ маданиятини билмаслик 
2. Тилда қўполликга йўл қўйиш 
3. Нутқ одоби ва нутқий гўзалликга оид маълумотлага эга эмаслик. 
4. Тлимизга таъсир этувчи омилларни келиб чиқиш сабабларини билмаслик. 
5. Тил элементларини ишлатилишида адабий тил меъѐрларига амал 
қилмаслик. 
6. Нутқнинг тўғри бўлишида асосан икки меъѐрга урғу ва грамматик меъѐрга 
амал қилишни билмаслик. 
7. Ўзбек тилидаги кўп шевалик шароитида лексик меъѐрни белгилашнинг 
ўзига хослигини билмаслик. 
8. Адибларимизнинг тилга болъган муносабатлари ва адабий тил 
ривожланишига қўшган ҳиссаларини билмаслик.
3.Муаммоли вазиятнинг таҳлили.
Муаммоли вазиятни таҳлил қилишга ҳаракат қиламиз. Мазкур ҳолатда 
қабул қилиниши мумкин бўлган муаммонинг барча йечимларини топамиз. 
Варваризм сифатида қараладиган сўзлар ўзбек тили учун меъѐр эмас, 
аммо биз уларни ижтимоий муҳит таъсиридан бўлса керак албатта, 
фарқига бормасдан ишлатаверамиз, нутқимизни назорат қилмаймиз шу тарзда 
лексик меъѐр нутқ ҳам бузилади.
Шунинг учун ҳам тилда варваризмларнинг ишлатилишини ижобий 
ходиса сифатида эмас, балки меъѐрнинг бузилиши деб қараш ва уларни нутқда 
қўлламаслик лозим.