R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

liso n va nutq farqlanishi nuqtayi nazaridan asoslab berishdan
iborat.
Substansial tahlilning bosh tamoyili asosida tilimiz qurilishini
yoritishda lisoniy birliklarga 
umumiylik, mohiyat, imkoniyat, sabab
(U iy ilS ) va ularning voqelanishi natijasida hosil bo‘lgan nutqiy
birliklarga 
alohidalik (yakkalik), hodisa, voqeylik, oqibat (AHVO)
1 
B u yo'nalish namoyandalari va ularning fan taraqqiyotidagi xizmatlari. Шукуров 
Ш ., 
Бозорова 
Д. 
Узбекское 
советское 
языкознание. 
Отв.ред. 
Ш .Ш .Ш аабд урахм анов . — Т.: «Фан», 1986. — 232 с.; Uzoqov H. 0 ‘ zbek 
tilshunoslari. — Т .: « 0 ‘qituvchi*, 1972. — 268-b.; Nurmonov. A, 0 ‘ zbek 
tilshunosligi tarixi. — Т.: « 0 ‘zbckiston», 2002. — 250-b.
6

---

sifatida munosabatda bo‘lin d i. Bu U M IS va AHVO tushunchalari
sur’iy, «o'ylab chiqilgan uydirma»2 em as, balki o ‘ta muhim ilmiy
falsafly va metodologik 
umumiylik, ta’lim oluvchini ashyoviy
fikrlashdan uzib, 
unda 
relyativ 
tafakkur 
malakalarini 
hosil
qildirishning muhim vositalaridan. G noseologiya (bilish umumiy
nazariyasi)dan m a’lumki, xususiylik umumiylikka (demak, hodisa
— mohiyatga, imkoniyat — voqelikka, sabab—oqibatga) nisbat
berilmaguncha, u ta’riflangan, tavsiflangan, o ‘rganilgan 
deb
sanalishi mumkin emas. 
Shuning uchun 
lisoniy imkoniyatlar
tilshunosligi 
bo‘lgan substansial tahlilda bular yuksak umumiylikka
ega bo'lgan kategorial tushuncha sifatida juda muhim va ishning
maxsus b c‘limi ayni shu m asala sharhiga bag‘ishlanadi.