R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

(ko'p)
so'zsh ak li tobe va
qavatli uy
birikm asi unga hok im mavqeda b o ‘lib, bunda qavatli
u y la r n in g k o ‘p lig i haqidagi m a’no anglashiladi. Ikkinchi holatda
(k o 'p q avatli//u y)
esa 
ko'p qavatli
birikmasi tobe, 
uy
so ‘zshakli esa
h o k im m a v q e d a , birikmadan esa uyning qavatlari ko'pligi m a'nosi
n a m o y o n b o ‘Igan.
Sanash oh an gi bir xil bo‘lakning aloqasini ifodalaydi: 
Oltin,
kumush tosh bo ‘lar.
(M aq.)
Q o‘sh m a gapning tarkibiy qism lari orasida ham turli: qaram a-
q a r sh ilik
(Kunduzi issiq
-
kechasi sovuq),
shart 
(Sen kel - u boradí),
304

---

sabah 
(Kecha borolmadim - mehmonlar kelib qoldi) —
m a’n o v iy
m unosabatlar m avjud.
Ko‘rinadiki, 
ayrim
o 'rin d a s o 'z la r va gaplarni b o g ‘lash n i
oharigning o ‘zi bajaradi. B o g ‘lashni b o sh q a v o sita la r o 'z zim m asiga
olganda, o h a n g n in g roli k u ch sizla n a d i.
S O ‘Z B IR IK M A S I
S o ‘z biri kmasi nutq birligi sifatida
Nutqiy 
so‘z
birikniasi 
( S B )
haqid a 
tushuncha. 
N utq d a
tushunchalarni a n iq r o q v a m u avyan roq ifodalash zarurati tu g ‘iladi.
Bu esa nisbiy n o a n iq t u s h u n c h a ifo d a lo v c h i s o ‘z d a n nisbiy aniq
tushuncha 
ifod alovch i 
so ‘z 
birikrtiasini