Oddiy differensial tenglamalardan misollar, masalalar va topshiriqlar



Download 7,51 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/97
Sana28.06.2022
Hajmi7,51 Mb.
#716060
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   97
Bog'liq
ODTdan misollar, masalalar va topshiriqlar, Dilmurodov N

17.
 
2
2
yy
x
y


 
,
2
2
0
y y
y
 




18.
 
2
3
xy y
y
x
 



,
2
2
0
y y
y
y
 





19.
 
2
xyy
xy
yy





,
3
(
)(
)
0
x y
y
xy
y
xy
x









20.
 
2
3
xy
y y
y




,
2
0
yy
y





21.
 
2
1
yy
yy
y
x






,
2
2
(2
)
2
1 0
x
yy
y
xyy





 

22.
 
2
(
)
4
0
xy
y y
y






,
2
3
4
2
4
0
x y y
y
x
 



23.
 
2
2
y y
x yy
xy
 



,
2
3
0
xy
y y





24.
 
2
2
0
xyy
y




,
2
3
0
y y
y
 




25.
 
2
3
xyy
yy
x y






4
3
3
1 0
x y
x y



 

26.
 
3
2
yy
xyy
x
xy







1
y
y


 

27.
 
3
2
(
)
x y
xy
y




,
2
2
0
yy
y





28.
 
2
2
4
3
x y
y
x
xy





,
2
3
(1
)
2
4
x
y
xy
x






29.
 
(
2)
1
y
y y
e

  


2
2
0
x yy
y





30.
 
(1 2 ln
) 1
y
y





2
2
0
y
xy





31.
 
3
2 2
(1
)
y
y


 

2
2
0
xyy
xy
yy







32.
 
4
3
(
)
0
x y
xy
y






3
4
y y
 

33.
 
4
y
y
e
 

2
xyy
xy
yy






34.
 
2
2
2
yy
y y
y





,
2
4
x y
xy
y






35.
 
2
4
3
3
3
xy y
x
y
 



,
2
xy
y
x





36.
 
2
cos
sin
y
y
y
y
y





3
2
(
)
0
x y
xy
y






37.
 
3
4
4
1 16
y y
y
  

4
2
(
)
0
x y
xy
y





38.
 
2
2
4
3
(
)
xy yy
y
yy
x y








2
0
xy
yy





39.
 
ln 2
y
x
x
  
,
3
4
2(
)
0
x y
xy
y






40.
 
2
2
(1
)
1 0
x
y
y




 
,
2
2
2
2
2
(
)
x
yy
y
xyy
y x y
y











132 
10. O‘ZGARUVCHAN KOEFFITSIENTLI CHIZIQLI
DIFFERENSIAL
TENGLAMALAR
Maqsad 
– chiziqli erkli funksiyalar, chiziqli differensial tenglamalar
 
tartibini pasaytirish, ular yechimlarini tanlash usuli bilan topish va umumiy 
yechimni qurishni o‘rganish 
Yordamchi ma’lumotlar: 
n

tartibli chiziqli differensial tenglama 
 
( )
(
1)
1
1
0
( )
( )
...
( )
( )
( )
n
n
n
n
a x y
a
x y
a x y
a x y
g x




 


ko‘rinishga ega; bunda 
( )
y
y x


noma’lum funktsiya, berilgan 
1
1
0
( )
0,
( ),...,
( ),
( )
n
n
a x
a
x
a x a x


koeffitsientlar va ( )
g x
ozod had (o‘ng tomon) 
biror 
I
oraliqda aniqlangan va uzluksiz deb hisoblanadi. Agar kerak bo‘lsa, 
tenglamaning har ikala tomonini 
( )
n
a x
ga bo‘lib, uni
( )
(
1)
1
1
0
( )
...
( )
( )
( )
n
n
n
y
a
x y
a x y
a x y
g x




 


(1) 
ko‘rinishga keltirish mumkin. Ushbu
( )
(
1)
1
1
0
( )
...
( )
( )
0
n
n
n
y
a
x y
a x y
a x y




 


(1
0

temglama (1)ga mos (chiziqli) bir jinsli tenglamani ifodalaydi.
1
0
.
Qo‘yilgan 
1
1
0
( ),...,
( ),
( ), ( )
( )
{
}
n
x
a x a x g x
C I
a


shartlarda (1) 
tenglama-ning 
(
1)
1
0
0
0
0
0
0
(
)
,
(
)
' ,
,
(
)
n
n
y x
y
y x
y
y
x
y






1
0
0
0
0
(
,
, ' ,
,
n
x
I y
y
y



berilgan sonlar)
boshlang‘ich shartlarni qanoatlan-
tiruvchi yechimi mavjud va yagona. Bu yechim birato‘la 
I
oraliqda aniqlangan 
bo‘ladi. 
1
2
( ),
( ),
,
( ),
,
n
y x
y x
y x
x
I

funksiyalar berilgan bo‘lsin. Agar kamida 
bittasi noldan farqli bo‘lgan 
1
2
,
,
,
n
 

sonlar mavjud bo‘lib, ular uchun
1 1
2
2
( )
( )
( ) 0,
,
n
n
y x
y x
y x
x
I








shart (
x
I

ga nisbatan ayniyat) bajarilsa, qaralayotgan funksiyalar chiziqli 
bog‘langan (chiziqli erksiz) deyiladi. Aks holda esa ular chiziqli erkli (chiziqli 
bog‘lanmagan) funksiyalar deyiladi.
2
0

Agar 
1
2
( ),
( ),
,
( )
n
y x
y x
y x
funksiyalar 
I
oraliqda 
1
n

marta 
differensiallanuvchi va ularning ushbu 
1
2
1
2
1
2
(
1)
(
1)
(
1)
1
2
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
[ ( ),
( ),
,
( )]
( )
( )
( )
n
n
n
n
n
n
n
y x
y x
y x
y x
y x
y x
W x
W y x y x
y x
y
x
y
x
y
x










133 
Vronskiani 
I
oraliqning biror nuqtasida noldan farqli bo‘lsa, bu funksiyalar 
I
oraliqda chiziqli erkli bo‘ladi.
3
0
.
(1
0
) tenglamaning 
n
ta chiziqli erkli yechimlari uning fundamental 
(bazis) yechimlari deyiladi. (1
0
) tenglamaning fundamental (bazis) yechimlari 
mavjud va uning ixtiyoriy yechimi tayin fundamental (bazis) yechimlarning 
chiziqli kombinatsiyasi kabi ifodalanadi. Agar 
1
2
( ),
( ),
,
( )
n
y x
y x
y x
funksiyalar 
(1
0
) tenglamaning fundamental (bazis) yechimlari bo‘lsa, uning umumiy 
yechimi
1 1
2
2
( )
( )
( )
n
n
y
c y x
c y x
c y x




(2) 
formula bilan beriladi; bunda 
1
2
,
,
,
n
c c
c

ixtiyoriy o‘zgarmaslar. Umumiy 
yechim tenglamaning barcha yechimlarini va faqat ularni ifodalaydi. 
4
0

(1
0
) tenglamaning ixtiyoriy 
n
ta 
1
2
( ),
( ),
,
( )
n
y x
y x
y x
yechimlarining 
( )
W x
Vronskiani uchun Ostrogradskiy-Liuvill formulasi deb 
ataluvchi ushbu


0
0
1
0
( )
(
) exp
( )
(
,
)
x
n
x
W x
W x
a
s ds
x
I x
I






(3) 
formula o‘rinli. Chiziqli erkli yechimlarning Vronskiani nolga aylanmaydi. 
5
0

Agar 
1
2
( ),
( ),
,
( )
n
y x
y x
y x
funksiyalar 
( )
n
C
I
sinfga tegishli va 
ularning 
1
2
( )
[ ( ),
( ),
,
( )]
n
W x
W y x y x
y x

Vronskiani 
I
oraliqda nolga 
aylanmasa, fundamental (bazis) yechimlari shu funksiyalardan iborat bo‘lgan 
(1
0
) ko‘rinishdagi 
n

tartibli yagona chiziqli differensial tenglama mavjud va 
bu tenglama ushbu 
1
2
1
2
(
1)
(
1)
(
1)
(
1)
1
2
( )
( )
( )
( )
1
2
( )
( )
( )
( )
( )
( )
1
0
( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
y x
y x
y x
y
y x
y x
y x
y
W x
y
x
y
x
y
x
y
y
x
y
x
y
x
y










(4) 
ko‘rinishda bo‘ladi.

Download 7,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish