Патологик

Патологик реакция, патологик жараён ва патологик ҳолат ҳақида тушунча. 
 
Патологик реакция деб, қитиқловчининг кучига мос келмайдиган 
ҳужайранинг қисқа муддатли содда реакциясига айтилади ва у нормал шароитдаги 
айнан шу реакциялардан кучи ва сифати жиҳатидан четга чиқади. Патологик 
реакциялар кўпинча саломатликни жиддий ва узоқ муддатли ўзгартирмайди. 
Масалан, қон босими қисқа муддатли кўтарилиши ёки пасайиши, тизза 
рефлексининг кучайиши ёки заифлашуви, артериолаларининг кенгайиши, касал 
чақирувчи қитиқловчига жавобан шилимшиқ моддани ажралиши ва ҳ.к. шуларга 
киради. 
Патологик жараён деб, шикастланган тўқима, орган ва яхлит организмда 
патологик реакция билан ҳимоя мослашув реакцияларини уйғунлашиб, бир – 
бирига таъсиридан содир бўлган ва у ёки бу нозологик бирлик таркибига кирган 
ходиса тушунилади. Масалан, яллиғланиш, иситма ва ҳ.к. 
Патологик жараён касалликка айланиши ёки қайтиб нормаллашиб кетиши 
мумкин.
Патологик ҳолат – бу секин ривожланаётган патологик жараён ёки унинг 
натижасидир. Патологик ҳолат ҳомилани она қорнидаги ривожланиш даврида 
бошланиши мумкин, масалан, туғма нуқсонлар, умуртқа найини чала ёпилиши – 
spina bifida, туғма маймоқлик, бачадоннинг яхши ривожланмаслиги ва ҳ.к. баъзида 
патологик ҳолат ўткир патологик жараёнларнинг оқибатида юзага келади, бунга 
яллиғланишни охирида ёки терини куйган сатҳида чандиқни пайдо бўлиши яхши 
мисолдир. Чандиқ тўқимасида моддалар алмашинуви бузилиши содир бўлади, 
коллаген ва эластик толалар янгидан пайдо бўлади, демак чандиқ узоқ муддат 
сақланувчи патологик ҳолатдир. Патологик ҳолат унга ҳар хил патоген омиллар 
таъсир кўрсатганида қайтадан патологик жараёнга айланиши мумкин. Масалан, 
ҳол (нор) патологик ҳолат, механик кимёвий ёки радиацион қўзғовчилар 
таъсиридан миеланома ўсмасига (тез ривожланувчи патологик жараён) ўтиши 
мумкин. Патологик жараён билан патологик ҳолат ўртасида аниқ чегара 
йўқлигини таъкидлаш зарур.