Электр таъминоти ва электр тармоšлари

7. 
Генератор статори ва ротори оралиғидаги хаво бўшлиғини ўлчаш.
 
Агар алоҳида турдаги генераторлар учун 
йўриқномалар билан қаттиқроқ меъёрлар белгиланмаган бўлса, у ҳолда диаметрал қарама-қарши нуқталардаги оралиқлар 
бир-биридан қуйидагидан ортиқ бўлмаган фарқ қилишлари мумкин: 
- ўртача қийматидан (улар йиғиндисининг ярмидан) 5% га—ўтказгичлари бевосита совитиладиган қуввати 150 МВт ва 
ундан юқори бўлган турбогенераторлар учун; 
- 10% га— қолган турбогенераторлар учун; 
- 20% га — гидрогенераторлар учун. 
Аён қутбли машиналарда оралиқни ўлчаш барча қутблар ости учун ўтказилади. 
8. Қўзғатиш тизимини текшириш ва синаш.
 
Электр машинали қўзғатгичларни текшириш ва синаш мазкур 
Қоидаларнинг 1.8.14 - бандига биноан ўтказилиши лозим. Юқори частотали, ярим ўтказгичли ва тиристорли қўзғатгичларни 
текшириш ва синаш ишлаб чиқарган завод йўриқномасига мувофиқ ўтказилади. 
9. Генератор тавсифларини аниқлаш: 
а) уч фазали ҚТ. Тавсиф токни номинал қийматигача ўзгаришида олинади. Ишлаб чиқарган завод тавсифидан оғиши 
ўлчов аниқлиги оралиғида бўлиши керак. 
Ўлчанган тавсифнинг пасайишини аниқлик даражасидан юқорилиги, ротор чулғамидаги ўрамларнинг туташувлари 
мавжудлигидан дарак беради. 
Трансформатор билан блокида ишловчи генераторларда тўлиқ блок учун умумий ҚТ тавсифи олинади 
(трансформатордан сўнг қисқа туташтиргич ўрнатиш билан). Трансформатор билан блокда ишловчи генераторнинг ўзини 
тавсифини аниқламасликка рухсат этилади, агар ишлаб чиқарган завод стендида тегишли синовлар ҳақида баённомалар 
мавжуд бўлса. 
Тезлатувчи двигатели бўлмаган синхрон компенсаторларда уч фазали ҚТ тавсифларининг олиниши, ҳаракатини 
секинланишида, шу жумладан ишлаб чиқарган заводда олинган тавсифлар бўлмаган ҳолларда амалга оширилади; 
б) салт юриш. Салт юришда номинал частота кучланишини турбогенератор ва синхрон компенсаторлар учун номинал 
кучланишнинг 130% игача, гидрогенераторлар учун эса номинал кучланишнинг 150% игача кўтариб амалга оширилади. 
Турбогенератор ва гидрогенераторларда генераторнинг пасайтирилган айланиш частотасида қўзғатиш токининг номинал 
қийматигача салт ишлаш тавсифларини олишга руҳсат этилади, агар бунда статор чулғамидаги кучланиш номиналнинг 1,3 
дан ортмаса. Синхрон компенсаторларда тавсифни ҳаракат секинлашаётганда олишга руҳсат этилади. Трансформаторлар 
билан блокда ишловчи генераторларда блокнинг салт ишлаш тавсифи олинади; бунда генератор номинал кучланишининг 
1,15 гача қўзғатилади (трансформатор билан чекланади). Трансформатор блокидан узилган генераторнинг ўзи учун салт 
ишлаш тавсифини олмасликка рухсат этилади, агар ишлаб чиқарган заводда тегишли синовлар ўтказилганлиги 
баённомалари мавжуд бўлса. Ўлчанган салт ишлаш тавсифини ишлаб чиқарган заводникидан оғиши меъёрланмайди, лекин 
ўлчов аниқлиги оралиғида бўлиши керак. 
10. Ўрамлараро изоляцияни синаш
. 
Синашни генераторнинг салт ишлашида номинал частотали кучланишни 
гидрогенераторларда статор номинал кучланишини 150% игача, турбогенераторлар ва синхрон компенсаторларда эса 130%
игача кўтариб амалга ошириш керак. Трансформатор билан блокда ишлаётган генераторлар учун,-мазкур банднинг 9-кичик 
банди кўрсатмаларига қаранг. Бунда фазалар бўйича кучланишлар симметрияси текширилиши лозим. Энг юқори 
кучланишда синов давомийлиги–5 дақиқа. Ўрамлараро изоляцияни синашни салт ишлаш тавсифини олиш билан бир вақтда 
ўтказиш тавсия этилади.