Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

Aholi takror barpo bo‗lishining brutto koeffitsienti
— Har bir ayolning 
reproduktiv, ya‘ni farzand ko‗rish davrida (15-49 yosh) o‗rganilayotgan davrdagi 
tug‗ilish darajasi saqlangan holda, nechta qiz farzand ko‗rishi mumkinligini 
aniqlab bYeradi. 
Aholi takror barpo bo‗lishining netto koeffitsenti
— Bu koffitsent, aholi 
takror barpo bo‗lishining sof koeffitsienti bo‗lib, u avlodlar almashinuv darajasini 
aniq ifodalaydi, chunki bu ko‗rsatkichda tug‗ilgan qiz bolalarni onasini yoshiga 
etgunga qadar yashab borganlari hisobga olinadi. Boshqacha qilib aytganda aholi 
takror barpo bo‗lishining netto koeffitsientida o‗lim ehtimoli hisobga olinadi. 
Aholi tarkibi
— bu aholining muayyan bir alomatlarga ko‗ra 
taqsimlanishidir yoki demografiya tili bilan aytganda qandaydir o‗zgaruvchilarga 
asoslangan taqsimotdir. Masalan, aholining yosh tarkibi, jins tarkibi. 
Aholi va aholi punktlari
– inson tomonidan yaratilgan odamlar hayoti 
uchun zarur bo‗lgan moddiy shart – sharoitga ega ma‘lum bir hududda yashovchi 
aholining joylanishi.
 
Aholini geografik o‗rganishning demografik yo‗nalishi
-aholining o‗sishi, 
yoshi va jinsi, milliy tarkibi, takror barpo bo‗lishiga e‘tibor byerilishi. 
Aholining hududiy tashkil etish shakllari
- turli yiriklikdagi aholi 
punktlari, ularning yirik murakkab tizimlari. 
Aholining jins tarkibi
— aholining erkak va ayollarga taqsimlanishidir. 
Aholining jins tarkibi
— aholining erkak va ayollarga taqsimlanishidir. 
Aholining keksayishi
— aholi umumiy sonida ulug‗ yoshdagilar ulushining 
ortishi, yoshlar salmog‗ining kamayishi, shu bilan bir vaqtda o‗rta yoshdagi aholi 

---

302 
sonining ko‗payishida o‗z ifodasini topadi. Ta‘kidlash joizki, aholining keksayishi 
deganda, nafaqat bu yosh guruhidagi kishilar salmog‗ining, balki mutloq sonining 
ham ortishi tushuniladi.