Muhandislik grafikasi

A
1
proeksiyasidan uning fazodagi holatini, ya’ni 
П
1
proeksiya 
tekisligidan qancha uzoqlikda joylashganligini bilib bo‘lmaydi. Chunki 
A
nuqta 
orqali o‘tgan proeksiyalovchi nurga tegishli har qanday nuqtaning proeksiyasi 
A
1
nuqta bilan ustma-ust tushadi (1.8-shakl).
Bunday holatlarda 
chizmani o‘qilmaydi yoki chizmadagi ma’lumotlar 
yetarli emas 
deyiladi. Ushbu yetishmovchilikni bartaraf etish uchun chizmani 
qo‘shimcha ma’lumotlar bilan to‘ldiriladi. Amaliyotda bitta proeksiya orqali 
beriladigan chizmalarni taxt qilishning bir qancha usullari mavjud.
Mazkur kursda yuqoridagi usuldan farqli ravishda, 
ortogonal proeksiyalar 
usuli, ya’ni narsani ikki yoki undan ortiq o‘zaro perpendikulyar bo‘lgan 
proeksiyalar tekisligiga proeksiyalash Monj usuli o‘rganiladi.
 
1.4. Nuqtaning ortogonal proeksiyalari 
Fazoda o‘zaro perpendikulyar ikki 
П
1
va 
П
2
tekisliklar sistemasini ko‘rib chiqamiz. 
П
1
tekislikni gorizontal joylaymiz va uni 
gorizontal proeksiyalar tekisligi 
deb ataymiz. Unga perpendikulyar 
bo‘lgan 
П
2
tekislikni esa vertikal holda joylaymiz va uni 
frontal proeksiyalar tekisligi 
deb qabul qilamiz. 
Proeksiyalar tekisliklarining o‘zaro kesishuv chizig‘i 
Ox
proeksiyalar o‘qi 
deyiladi (1.9-shakl, a). 
Ikki tekislik o‘zaro kesishib, fazoni to‘rt qismga bo‘ladi. Ularni «
chorak
»lar yoki «
kvadrat
»lar deyiladi. 
a)