Marketing darslik

Bozorning raqobatchilik haritasi
- 1) raqobatchilarini bozorda 
egallab turgan o„rniga ko„ra tasniflash; 2) bozorda raqobatchining o„rnini 
nazorat qilish imkonini beruvchi raqobatchilar ulushini taqsimlash. Aniq 
tovar 
bozorlarida raqobatchilarning o„rnini talil qilish natijasida 
aniqlanadi. 
Brending
- marketing kommunikatsiyalari tizimining firma stili va 
uning elementlarini ishlab chiqish, firmani raqobatchilardan ajratib 
turuvchi o„ziga xos imidjini yaratish sohasi 

---

166 
Gorizontal
diversifikatsiya
- firma assortimentini ayni paytda ishlab 
chiqarilayotgan mahsulotlar bilan bog„liq bo„lmagan, biroq mijozlarning 
qiziqishini uyg„otishi mumkin bo„lgan mahsulotlar bilan to„ldirish. 
Demping
- tovarni o„rtacha bozor narxidan arzon, ba‟zida hatto o„z 
tannarxidan arzon narxda sotish. Ko„pchilik garb mamlakatlarida milliy 
ishlab chiqaruvchilar foydasini himoya qiluvchi va aksari hollarda boshqa 
mamlakatlardan raqobatning kuchli emasligi sababli arzon narxda tovar 
olib kirishni ta‟kiklovchi antidemping qonunlar amal qiladi. 
Diversifikatsiya
- 1) tovar strategiyasi turi, unga asosan korxona 
ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sonini kengaytiradi; 2) yangi bozorlarni 
egallab olish va qo„shimcha foyda olish maqsadida ishlab chiqarishning 
bir-biri bilan bog„liq bo„lmagan ikki yoki undan ortiq turini bir vaqtning 
o„zida kengaytirish va rivojlantirish. 
Imij
- tovar obrazi, uning biron narsani eslatishi, o„xshashi va aks 
ettirishi, tovar bozori iqtisodiyotiga chambarchas bog„liq bo„lgan ijtimoiy-
psihologik holat. Tovar imiji tovarning obro„yi, tovar markasi, tovar ishlab 
chiqarilgan korxona va mamlakat bilan assotsiatsiyalashadi. 
Informaцiya (axborotlar, ma‟lumotlar)
- 1) ishlarning ahvoli 
haqida xabardor qilish; 2) tadbirkorlik, marketing va boshqa faoliyat turlari 
oldida to„rgan vazifalarni bajarishda yordam berishi mumkin bo„lgan turli 
xil bilim va ma‟lumotlar; 3) marketing tizimi subyektlarining o„zaro 
munosabatlar 
jarayonidagi 
bevosita 
va 
teskari 
aloqa 
natijalari 
tavsifnomasi; 4) turli xil energiyalarning o„zaro aloqalari natijasi.