ya, ijtim oiy psixologiya, tarix iy geografiya kabi bir q a to r boshqa
s o h a la rn in g m ohiy atiga ko‘ra differensiallashuviga (farqlanishi-
ga, d arajalan ish ig a) olib keladi. K eyingi yiilarda zam onaviy fran-
su z tarix sh u n o slig id a «davom li tarix* tu shunchasi yuzaga keldi-
ki, b u n d a tarix iy ja ra y o n la rn i u m um iylik va yaxlitlikdan ajratib
o lg an hold a a lo h id a -a lo h id a o 'rg an ish yuzaga kelm oqda. Bun-
d ay ta d q iq o tla r ja m iy a t hayoti yoki k ish ilar hay o tin in g turli so-
h a la ri y u z a sid a n a lo h id a m azm u n g a ega m a’lum o tlarn i ko'rsatib
b erish i m u m k in , b iro q bu alo h id a lik ta rix n i um um iy tush u n ish -
ga im ko n b e rm a y d i1.
Bu o 'r in d a o 'x sh a tish u ch u n shunday naql keltirish m u m k in ,
y a ’ni « d a ra x tn in g o rtid a o 'rm o n ko'rinm aydi*.
Tarix fan in in g p red m etin i belgilash tarixiy bilim nazariyasida-
gi eng m u h im m u am m o lard an biri hisoblanadi. U n ing yechim ini
ilm iy jih a td a n asoslangan holda belgilanishi fanning taraqqiyotini
h am belgilab beradi. Ijtim oiy va g u m an ita r fanlar o ‘z xususiyatidan
kelib ch iqqan holda bilish obyektlari ham da ilm iy tadqiqot uslub-
lari yordam id a bugungi jam iyat hayotining u yoki bu sohalarini
o'rg anish ga yo'naltirilgan bo'lsa, tarix fani esa o 'tm ish n i o'rganib,
kom pleks xususiyatlik kasb etadi va fanlarning ilm iy sohadagi yu-
tuqlari b ilan in tegrallashgan holda sintezlaydi (bir-biriga bog'lagan
holda u m u m lashtirad i). Ayni vaqtda tarix fani ilm iy xulosalarni
c h iq arish d a tarixiy tad q iq o tlarn in g natijasiga asoslanadi. Bu aloqa-
lar bugungi fan la rn in g alohida xususiyati bo'lib, ilm iy natijalarning
chiqarilishiga im k on beruvchi fanlararo yondashuvdir.
Ja m iy a td a so d ir b o 'lg an vo qealarnin g tarkibi, ja ra y o n la m in g
o 'z a ro bo g'liq ligi va k o 'lam i jih a td a n kengligi bilish obyektining
yaxlit holda tad q iq e tilish i im k o niy atini cheklab qo'yadi. S hun-
d a n kelib c h iq q a n hold a tad q iq o tch id an tadqiqot pred m etin i ham
a n iq la sh tala b e tilad i. A yni vaqtda tadq iq o tch i to m o n id an tad -
q iq o tn in g vazifalari, v o q elikn in g alohida o'ziga xosliklari, k o 'la
m i va xu susiyatlari a n iq la n ad i.
Do'stlaringiz bilan baham: