“3 d texnologiyalar” fanidan O’quv qo’llanma

2-rasm.Target kamerasi
2. Free (Erkin kamera). Yo‘naltirilgan kamera o‘xshash, ammo bunda nishon (Target) 
qismi mavjud emas. 
3-rasm.Free kamerasi 
 
Yo‘naltirilgan 
kamerani 
yaratish 
Target 
Spot 
yorug‘lik 
manbasini 
yaratishga o‘xshash: dastlab kameraning o‘zi yaratiladi, so‘ngra sichqonchani bosish 
orqali nishon yaratiladi. Create Camera From View (Perspective proeksiyalash 
oynasidan kamerani yaratadi) buyrug‘i bosh menyuning Views (Ko‘rinishlar) bandida 

---

75 
joylashgan va Perspective (Perspektiv) ko‘rinishidagi yo‘naltirilgan kamerani yaratish 
imkonini beradi. 
4-rasm.Create oynasi
Proeksiyalashning ixtiyoriy oynasida kameradan ko‘rinishga o‘tish mumkin. 
Buning uchun proeksiya oynasi nomi ustiga sichqonchaning o‘ng tugmasini bosish va 
tushuvchi menyudan Views (Ko‘rinishlar) bandi – Kamera nomi (Camera01)ni tanlash 
zarur. Kamerani ikki xil usulda boshqarish mumkin:
1. Burish va ko‘chirish buyruqlari yordami bilan proeksiyalash oynasida; 2. Ekranning 
o‘ng tomon pastgi qismida joylashgan proeksiyalash oynalaridagi boshqaruv 
tugmalaridan foydalanib. Proeksiyalash oynasida kameralarni bevosita boshqarish 
standart ko‘rinishga ko‘proq o‘xshash, faqat unda quyidagi buyruqlar mavjud emas: 
5-rasm. Oynani aylantirish uskunalari
Kameralar parametrlarini tahrirlash ikkita bo‘lma yordamida amalga oshiriladi: 
1. Parameters (Parametrlar) bo‘lmasi. Ushbu bo‘lmada kameraning ko‘rish maydoni 
(FOV) o‘lchamini o‘zgartirish, shuningdek Stock Lences qism menyusida belgilangan 
fokusli 
masofadan 
virtual 
ob’yektivni 
almashtirish 
mumkin. 
Kameraning ko‘rish maydoni (FOV – Field of View) graduslarda o‘lchanadi va ko‘rish 
burchagini xarakterlaydi. Fokus masofasi (focal length) o‘zida plyonka va kamera 
ob’yektivi orasidagi masofani namoyon etadi va ob’yektivni almashtirganda o‘zgaradi. 

---

76 
Fokus masofasi 50 mm bo‘lgan ob’yektiv inson ko‘zidagi singari, xuddi shunday 
ko‘rish burchagini ta’minlaydi. Environment Ranges (Muhitni cheklash) qism 
menyusidan yaqin (Near Range) va uzoq (Far Range) diapazonlarni kiritish yordamida 
muhit effekti (tuman, hajmiy yorug‘lik)ning tarqalishini nazorat qilish mumkin. 
Clipping Planes (uzoqliligi bo‘yicha kamera ko‘rinishidagi ob’yektlarni 
o‘chirish) parametridan foydalanish, faqatgina Near Clip (kesib olingan 
sohaning yaqin tekisligi) va Far Clip (kesib olingan sohaning uzoq tekisligi) tekisliklari 
o‘rtasida ma’lum bo‘lgan ob’yektlarni sahnada ko‘rinadigan qilish imkonini beradi. 
Multi-Pass Effect (Ko‘p miqdorda vizuallashtirish) qism menyusi ikkita parametrga 
ega: 
1. Depth of Field (O‘ta ravshanlik chuqurligi) – orqa planda joylashgan 
ob’yektlarning hiralashishini hisobga olib, old fondagi ob’yektni ajratish imkonini 
beradi. 
Depth 
of 
Field 
Parameters 
(O‘ta 
ravshanlik 
chuqurligi 
parametrlari) bo‘lmasida quyidagi parametrlar ko‘rsatiladi: Focal Depth (Fokus 
chuqurligi); Total Passes (orqa plandagi ob’yektlarni hiralashtirish uchun zarur bo‘lgan 
vizuallashtirish soni) va boshqalar. 
2. Motion Blur (Harakatdagi xiralashish) – ob’yektlar harakatini ularning 
xiralashishi hisobiga (masalan: vertolyot parragining aylanishi) imitasiyalaydi. Depth 
of Field (O‘ta ravshanlik chuqurligi) uskunalari bilan bir xil parametrga ega.