Klinik anatomiyasi, fiziologiyasi va tekshirish usullari

ENDOSKOPIK TEKSHIRUV. 

      Burun  bo’shlig’i  va  burun  yondosh  bo’shliqlarining  endoskopiya  tekshiruvi 

ko’rish  burchagi  turlicha  (0  dan  120°  gatsha)  bo’lgan  yyumshoq  va  qattiq  endos-

koplar  yordamida  bajariladi.  Dastlab  shilliq  qavat  og’riqsilantiriladi.  Burun 

bo’shlig’ini  shilliq  pardasini  applikasiya  usulida  og’riqsizlantirish  uchun  10%  li 

lidokain  eritmasini  sepiladi.  Shundan  so’ng  endoskop  halqum  yoki  burun  orqali 

kiritiladi.  Endoskopiya  tekshiruv  usuli  yuqori  jag’  va  peshona  bo’shliqlarini 

ko’zdan  kechirish,  burun  va  burun  yondosh  bo’shliqlarini  kasalliklarini  aniqlash 

imkoniyatlarini  ancha  kengaytiradi,  shuning  uchun  u  klinikva  ambulatoriya  ama-

liyotiga  keng  tadbiq  etilmoqda.  Endoskopiya  tekshiruvi  burun  bo’shlig’ining  turli 

bo’limlaridagi  o’zgarishlarni  shikastsiz  o’rganish  va  jorroxlik  amalini  uning  ana-

tomic  ruzilishini  minimal  tarzda  buzgan  holda  bajarish  imkonini  beradi.  Dastlab 

troakar  yordamida  yuqori  jag’  bo’shlig’i  old  devorining  punksiyasi  bajariladi, 

keyin  gilza  yorig’i  orqali  navbatma-navbat  30°  va  70°  optikaga  ega  4-mm  li  end-

pskoplar  kiritilib,  bo’shliq  devorlari  va  uning  tabiiy  chiqish  yo’llari  ko’zdan kechi-

riladi.   

         Tekshiruvda  shilliq  pardaning  rangi,  qon  tomirlari  va  tabiiy  yo’llarning  holati 

baholanadi.  Me’yorida  yuqori  jag’  bo’shlig’ining  shilliq  pardasi  sarg’ish  rangda, 

qon tomir to’ri aniq ko’rinadi. 

         Orqa  medial  bo’limlarida  yuqori  jag’  bo’shlig’i  g’alvirsimon  labirintning 

havoli  kattaklaridan  faqat yupqa suyak plastinkasi  yordamida ajralib  turadi. 

         Endoskopga  o’rnatilgan  maxsus  qisqichlar  turli  maydonlardan  biopsiyaga 

to’qima olinib,  gistomorfologik  tekshiruv  o’tkazish imkonini  beradi.  

         Rinologiyada ko’pincha diametri 4,0mm, 2,7 mm teng endoskoplar, kam hol-

larda  1,9  mm  diametrli  endoskoplar  ishlatiladi.  Burun  bo’shlig’ining  turli 

bo’limlarini  va  burun  yondosh  bo’shliqlarining  barcha  devorlarini  ko’zdan  kechi-

rish  uchun  to’g’ri  burchakli  optikadan  tashqari,  ko’rish  burchaklari  30°,  70°,  90°,