1 lаbоrаtоriya ishi suyuqliklarning harakat rеjimlariini аniqlаsh (osborn- reynolds tajribasini o’rganish) Ishdаn mаqsаd

 
ISHNING TAVSIFI 
Zamonaviy muzlatgichlarda belgilangan haroratni ushlab turish uchun, termostat 
deb ataluvchi qurilmadan foydalaniladi. U kompresorni elektr zanjiriga vaqti-vaqti bilan 
ulab-uzib turadi, bu bilan uni o’chirib-yoqib turadi. Keng tarqalgan termostatning 
turlaridan biri suyuqlikda ishlaydigan termoreledir. U suyuqlikning issiqlikdan 
kengayishi asosida ishlaydi. 
Navbatdagi virtual laboratoriya ishida siz suyuqlik relesining konstruksiyasi va ishlash 
prinsipi bilan tanishasiz. Turli suyuqliiklarni tanlab, siz boshqaruvchi shtiftning 
yo’nalishini va ishchi eritmaning hajmiy kengayish koeffitsientini aniqlashingiz kerak. 
 
ISHNI BAJARISH TARTIBI 
 1.
“Nomlarini ko’rsatish” tugmasini bosing va termostat qurilmasi, hamda uni tashkil 
etuvchi qismlarini vazifasi bilan tanishib chiqing. Ishchi jurnalni ko’chirib oling. 
 2. “
Ohirgi harorat
” 
tugmasini surib, “haroratni belgilash” mexanizmining ta’sir 
prinsipini o’rganing. Ushbu prinsipni ishchi jurnalga yozing. 
 3.
“Boshlang’ich harorat” tugmasini surib, boshqaruvchi shtiftning qay holatida 
kompressorning elrktr zanjiriga ulanishi va uzilishini o’rganing. Kuzatishingiz natijasini 
ishchi jurnalga yozing. 
 4.
“Nomlarni yashirish” tugmasini bosing. Ishchi suyuqliklar ro’yhatidan glitserinni 
tanlang. Boshlang’ich haroratni T
0
=20
0
C deb belgilang. Ishchi jurnalga boshlang’ich 
siljishning h
0
qiymatini yozing. 
 5.
Ohirgi haroratni T
1
=-20
0
C deb belgilang. Bu qiymatni jadvalning 2 ustuniga yozing. 
“Boshlash” tugmasini bosing va relening ishlashini kuzating. Bunda siz issiqlik relesi 
haroratni ma’lum oraliqda ushlab turishini ko’rasiz. 
 6.
Muzlatkich va glitserinning belgilangan haroratga nisbatan sovib biron T
1min
(T
1min
< 
T
1
) haroratga yetganda boshqaruvchi shtift tutashuvni uzadi. Glitserin qizib T
1max
(T
1max
> T
1
) haroratga yetganda shtif tutashuvni qaytadan ulaydi. T
1min
и T
1max
qiymatlarni va 
ularga mos h
1min
и h
1max
siljishlarni ishchi jurnalga yozib oling. 

---

 7.
“O’chirish” tugmasini bosing. 5 dan boshlab tajribani qaytadan T
1
= -10 °С va T
1
= 0 
°С uchun bajaring. Har safar ishchi suyuqlik sifatida glitserinni tanlang.