1. a njir kasalliklarini o`rganishda qo`llaniladigan asosiy usullar


Anjirda eng ko`p uchraydigan kasallik to`g`diruvchi zamburug`lar



Download 320,16 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana23.06.2022
Hajmi320,16 Kb.
#697132
1   2   3   4   5
Bog'liq
anjir

Anjirda eng ko`p uchraydigan kasallik to`g`diruvchi zamburug`lar. 



Т/н 
O`simlik nomi
 
Kasallik 
nomi
Zamburug` turlari 
O`simlikni 
organlarni 
zararlanishi
1. 
Punica granatum L 
Rak 
Phoma puniccae
Yosh novdani 
va 
butun 
tanani 
Kalmaraz
Sphaceloma punicae
Bargi, 
gulbandi 
va 
mevasini
Un-shudring
Podasphare 
oxyacantae
Bargi 
va 
mevasini 
2.
Fikus
Qora rak 
Sрhalchopsis 
malochit
Butun tanani
Kalmaraz 
Venturia pirina 
Bargi 
va 
mevasini 
Монилиоз
 
Monilia fructigena
Mevasini 
Zang
Gymnosporangium 
sabinoe 
Bargi 
bargbandi va 
mevasini 
Zamburuglarning tur tarkibi umuman faqatgina ekologik omillarga bog`liq 
bo`lib qolmay, yuksak O`simliklarning tur tarkibiga ham bog`likdir. O`simliklar 
tur tarkibi kanchalik xilma-xil bo`lsa, zamburug`larning tur tarkibi ham 
shunchalik xar xil buladi.
Respublikamiz mustaqillikka erishgandan keyin yurtboshimizning yaqindan 
ko`rsatgan yordami tufayli bog`dorchilik uncha taraqqiy etmagan viloyat va 
tumanlarda, katta-katta massivlarda mevali bog`lar barpo qilindi va bu bog`larni 
parvarish qiladigan ko`plab bog`bon va mutaxassislar yetishib chiqdi. 
Shuningdek mevali daraxt va toklardan yuqori hosil olayotgan xo`jaliklar soni 
yil sayin oshib bormoqda. 
Mevali daraxtlarning hosildorligini oshirish, sifatini yaxshilash, yangi 
navlarni yaratish, yuqori agrotexnika asosida parvarish qilish bilan birga mevali 



daraxtlarni kasallik va zarakunandalardan asrab qolish choralarini amalda tadbiq 
qilish muhim ahamiyatga ega. Chunki har xil kasallik va zararkunandalarning 
mevali daraxtlarga va uning hosiliga keltirgan zarari tufayli hosildorlik 
kamayishi bilan birga uning sifati ham pasayadi. 
Mevali daraxtlardan mo`l hosil oluvchi asosiy omillardan biri anor va anjir 
o`simligida uchraydigan kasalliklarni puxta urganish va ularga qarshi kurash 
tadbirlarini ishlab chiqishdan iboratdir. 
Viloyatimiz sharoitida o`sadigan anor va anjir o`simligi asosan, qo`tir, anjir 
barglarining sargayishi, qorayishi, kalmaraz, qora rak, monilioz, zang va un-
shudring va boshqa zamburug` kasalliklari bilan eng ko`p zararlanadi. 
Adabiyotlar ma`lumotlariga kura, Fikomitsetsimonlarda rivojlangan 
hujayrasiz mitseliyning bulishi, ko`p yadroliligi bilan harakterlanadi. Ularda 
jinsiy organlarni asosiy tallomdan ajratib turadigan tusiqlar bo`ladi. Vegetativ 
tana hamma fikomitsetlarda gaploid, diploid faqat zigotasi bo`lib, unib 
chikishdan oldin reduksion bo`linadi. 
Fikomitsetlar jinsiy ko`payish harakteriga qarab 2 ta kenja sinfga bo`linadi: 
Oomitsetsimonlar (Oomycetidac) jinsiy jarayon Oogamiya yuli bilan sodir 
bo`ladi va zigomitsetsimonlar – Zydomycetidaye, jinsiy jarayon zigogamiya - 
usulida davom etadi. 
Oomitsetsimonlar (Oomycetidaye) kenja sinfi. Mazkur kenja sinf 
vakillarining mitseliysi yaxshi tarakkiy etgan, shoxlangan, ko`p yadroli, yaxlit, 
katta, tusiqsiz bir hujayrali bo`ladi. Gifalarning kobigi selyullozadan 
shakllangan. Jinsiy jarayon oogamiya, yuksak tarakkiy etgan vakillarida esa 
jinssiz kupayish konidiya sporalar yordamida bir va ikki xivchinli zoosporalar 
hosil qilish yuli bilan kechadi. 
Xaltali zamburug`lar - (Assomycetes) sinfi. Bu sinf zamburug`larning 30 
000 dan ortik yoki hozirda ma`lum bo`lgan zamburug`larning 30% ini o`z ichiga 



oladi. Ular tuzilishi, hayoti va oziqlanishiga kura, nihoyatda turli-tumandir. 
Mazkur sinfga bir hujayrali kurtaklanuvchi turush zamburugi xamda meva 
tanalari, shakli, tuzilishi va katta-kichikligi jixatidan mikroskopik mayda va 
ayrim xollarda 10-20 sm kattalikdagi zamburug`lar kiradi. Lekin bu turli-tuman 
zamburug`lar kelib chikishining umumiyligi va uxshash belgilari buyicha bir 
sinfga birlashtirilgan. Askomitsetlarning asosiy sistematik belgisi jinsiy jarayon 
natijasida spora beruvchi xaltachalar askolarning hosil bulishidir, har bir 
xaltacha ichida 8 ta askospora bo`ladi. 
Xaltali zamburug`larda rivojlanish siklining keng tarkalgan shakllari 
quyidagilardan iborat: Xaltada hosil bo`lgan spora unib ko`p yadroli yoki bir 
hujayrali mitseliyni hosil qiladi. Bu zamburugning aksariyat qismida vegetativ 
tana substrat yoki xujayin o`simlik ichida bo`ladi. Ularning vegetativ tanasi bir 
yoki ko`p yadroli hujayralardan iborat gaploid mitseliylardan tashkil topgan. 
Zigomitsetlardan farkli ravishda aksomitsetlarda mitseliylardagi tusiqlar ma`lum 
tartibda, yadroni bo`linishi bilan sixron ravishda hosil bo`ladi.
Askomitsetlarning 
kupchiligida 
jinsiy 
jarayon 
gametalarga 
defferensiyalashmagan erkaklik va va urgochilik jinsiy organlarining suyuligini 
biridan ikkinchisiga quyilishi natijasida sodir bo`ladi. Bunday holda ularning 
faqat plazmalari kushiladi, erkaklik va urg`ochilik organlarining yadrolari 
ko`shilmaydi, balki bir-biri bilan yakinlashib, juft yadrolar - dikarionlarni hosil 
qiladi. Dikarionlar joy olgan urg`ochilik jinsiy organlaridan askogen iplari hosil 
bo`ladi. Dikarionlar askogen gifalariga utib, sinxron ravishda kupaya boshlaydi. 
Askogen gifada dikarionlar urtasida kundalang tusiqlar hosil bo`ladi va har bir 
hujayra uzining kush yadrosiga ega bo`ladi. Askogen gifalarining uchida ikki 
yadroli hujayralardan ancha murakkab yul bilan xalta (asko) hosil bo`ladi. 
Boshlang`ich xaltani aks ettirgan bu hujayrada jinsiy jarayonning ikkinchi 
bosqichi kariogamiya amalga oshadi, ya`ni yadrolar o`zaro ko`shiladi. Hosil 
bo`lgan diploid yadro uch marta bo`linib, sakkizta gaploid yadro hosil qiladi. 
Yadrolar atrofida sitoplazma shakllanadi va shu bilan xaltali sporalar hosil 



bulishi poyoniga yetadi. Askomitsetsimonlar odatda ikkita kenja sinfga bo`lib 
urganiladi.

Download 320,16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish