Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar

«Metod» va «metodologiya» tushunchalari
. «
Metod» (yunon. «metodos» –«usul») keng 
ma’noda yo‘l, ijodiy faoliyatning har qanday shakli kabi ma’nolarni anglatadi. Metodologiya 
tushunchasi ikki asosiy mazmunga ega – faoliyatda qo‘llaniladigan ma’lum usullar tizimi 
(fanda, siyosatda, san’atda va h.k.) tizim haqidagi ta’limot yoki metod nazariyasi. 
Fan metodlari 
– 
ma’lum fan tarmog‘iga kiruvchi yoki fanlar tutashgan joyda vujudga kelgan 
muayyan fan sohasida qo‘llaniladigan usullar tizimi. 
Har bir
 
fundamental fan, mohiyat-e’tibori 
bilan, o‘z predmetiga va o‘ziga xos tadqiqot
 
usullariga ega bo‘lgan sohalar majmuidir. Fanda, 
ko‘p hollarda tanlangan metod
 
tadqiqotning taqdirini hal qiladi. Aynan bir daliliy materialni turli
 
metodlar asosida o‘rganish ziddiyatli xulosalarga olib kelishi mumkin. Ilmiy
 
bilishdagi to‘g‘ri 
metodni xarakterlar ekan, F.Bekon uni, yo‘lovchining yo‘lini
 
yorituvchi chiroq bilan qiyoslaydi. 
Noto‘g‘ri yo‘ldan bora turib, y yoki bu masalani
 
hal qilishda muvaffaqiyatga erishishga umid 
qilish mumkin emas. 3epo, nafaqat
 
natija, balki unga eltuvchi yo‘l ham to‘g‘ri bo‘lmog‘i lozim.
 
Fan metodlarining guruhlarga bo‘linishi bir nechta asoslarga ega. 
Bilish
 
jarayonida uning roli 
va o‘rni nuqtai nazaridan: formal, empirik, nazariy-tadqiqot, izohlash, shuningdek, boshqa 
metodlarga ajratish mumkin. O‘z navbatida, bilishning sifat va son, bilvosita va bevosita original 
hamda faoliyatli
 
metodlari ham mavjud. Metodlarni tanlash va turli metodik tadqiqot faoliyatida 
qo‘llash o‘rganilayotgan hodisa tabiati va qo‘yilgan vazifalar bilan xarakterlanadi.