Mirzo ulug ’ bek nomidagi o ’ zbekiston milliy universiteti “ fizika

III.
 
Xulosa. 
Men Madraimova Zahro ushbu ishimda qutublanishni xossalarini, qutblovchi 
qurilmalarni 
ko’rib chiqdim. Bunda yorug’likning suyuqlik (suvda) maginit maydon ta’
sirida 
qut
blanishini o’rgandim. Qutblangan yorug’lik hosil qilish, uning xossalari, qutblovchi 
qurilmalar va ularning hayotimizdagi o’rinlari bilan tanishib chiqdim. Bunda yorug’lik bir xil 
magnit maydoni tasirida turli xil moddalarda turlicha qutublanish burchagiga ega ekan. 
Bundan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin ekan:
Qutblanish tekisligining magnit maydon ta’sirida aylanishi
optik noaktiv moddalar 
magnit maydoni ta’sirida qutblanish tekisligini aylantirish xususiyatini o’zida hosil qilar 
ekan. 
Magnit maydoni bilan yorug’lik to’lqini maydonining bevosita o’zaro ta’sirining 
natijasi emas, magnit maydoni o’sha maydonga qo’yilgan moddaga qutblanish tekisligini 
aylantiradigan qobiliyat berib, shu moddani
ng xossalarinigina o’zgartirar 
ekan. Demak 
magnit maydoni ta`sirida hamma jismlar qutblanish tekisligini juda oz darajada bo`lsada 
aylantiradi. Har bir jismning aylantirish yo`nalishi magnit maydonining yo`nalishiga bog`liq 
bo`lib, yorug`likning tarqalish yo`nalishiga bog`liq bo`lmaydi. Qutblanish tekisligning tabiiy 
aylanishida esa bizning yorug`lik dastasi bo`ylab yoki unga qarshi qarashimizga bog`liq 
ravishda aylantirish yo`nalishi har-xil bo`ldi.Bu degani qutblanish tekisligining aylanishi 
tashqi magnit maydoniga bog’liq bo’la
r 
ekan. Yorug’likning qutblanishini o’rganish hozirgi 
davrda juda katta ahamiyatga ega. 
Qutblanishning elliptik va aylanaviy hosil bo’ladigan 
qutblanish turlari mavjudligini aniqlash va uning hozirgi davrdagi qurilma uskunalarda 
qo’llanilishi ko’rib o’tildi.
Har bir sohada qutb
lanishni o’rganish taraqqiyotni rivojlanishiga 
olib keladi. 
Kristallooptikada kristallarning tuzilishi, mineralogiya va petrografiyada 
minerallar va togʻ jinslari qutblangan yorugʻlik yordamida oʻrganiladi
. 
Polarizatsiya-optik 
tadqiqotlar uchun qurilmalar juda xilma-xil ilovalar, dizayn va ishlash tamoyillari bilan 
ajralib turadi 

32 

---

IV.
 
Foydalanilgan adabiyotlar. 
1.
I.B.Savelev umumiy fizika kursi 3-tom Nauka 1982-yil. 
2.
G.S.Landsberg optika,Toshkentmo’qituvchi 1981
-yil. 
3.
https://www.photographytalk.com/landscape-photography/7582-when-to-
use-and-not-to-use-a-polarizer
 
4.
https://www.microscopyu.com/techniques/polarized-light/introduction-to-
polarized-light
 
5.
S.E.Frish, A.V.Timoreva, kurs obshiy fizika, 3-tom, Moskva,1962-yil. 
33