Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi



Download 1,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet97/111
Sana17.06.2021
Hajmi1,26 Mb.
#68705
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   111
Bog'liq
buxgalteriya hisobi nazariyasi

Tayanch  iboralar:  Buxgalteriya  hisoboti,  statistika  hisoboti,  hisobot  turlari,  hisobot 

shakllari,  ichki  foydalanuvchilar,  tashqi  foydalanuvchilar,  balans,  pul  oqimi,  inventarizatsiya, 

tushuntirish xati, chet el investitsiyasi, dastlabki hisobot, yig‘ma hisobot, hisob siyosati, debitor, 

kreditor, «Hisob siyosati». 

 

 

1. Buxgalteriya hisoboti, uning axamiyati va unga kuyilgan talablar. 

Ma’lum bir davrga xisob kursatkichlariini umumlashtirish hisobot deb atalib, unda korxona 

moliya  xujalik  faoliyatning  natijasi  va  ma’lum  bir  davrga  reja  kursatkichlarining  bajarilishi 

buxgalteriya, statistik va operativ – texnika xisobi ma’lumotlariga asoslanib tuziladi. 

Hisobot kundalik xisob ma’lumotlarini xisoblash, guruxlash yuli bilan tuziladi. Hisobot bir 

necha  shakllarda  tuziladi.  Uning  shakllarida  hisobot  davridagi  fakat  xakikiy  ma’lumotlargina 

emas, balki utgan davr ma’lumotlari xam kursatiladi. 

 

Hisobot shakllarida bunday kursatkichlarning bulishi, korxona moliya xujalik faoliyatini 



tashkil kilishda katta axamiyatga ega. Hisobot ma’lumotlarini taxlil kilish asosida fakat u eki bu 

korxonaning  xujalik  faoliyati  natijasiga  baxo  berilibgina  kolmasdan,  balki  xalk  xujaligining 

ayrim  tarmoklari  ish  natijasiga  xam  baxo  berish  mumkin.  Hisobot  ma’lumotlarini  urganish 

korxonada  mavjud  bulgan  ichki  rezervlarni  aniklash  va  ularni  ishga  solish  imkoniyatini  xam 

beradi. 

 

Hisobot kursatkichlari kelgusi yillar rejalarini tuzish uchun asos bulib ham xizmat kiladi, 



chunki  kelajak  rejalarini  tuzish  uchun  mavjud  imkoniyatlarni  bilish  muxim  axamiyatga  egadir, 

bunday ma’lumotlar hisobotda mavjud bulib, u yana joriy hisobotlarning tashkil kilinishiga xam 

o‘z ijobiy ta’sirini kursatadi. 

 

Hisobotdan  korxona  raxbarlari,  xalk  xujaligini  boshkarishning  barcha  tashkilotlari  va 



tashki,  foydalanuvchilar  (investorlar,  aksiyadorlar)  tomonidan  tugri  foydalanilishi  uchun  u 

kuyidagi asosiy talablarga javob berishi kerak: 

Korxona ishini anik, tugri va oddiy kilib aks ettirish: 

Uz vaktida tuzish va tegishli tashkilotlarga kechiktirmasdan toptirish: 

Hisobot  kursatkichlarining  reja  kursatkichlariga  moslashganligini  aks  ettirish  va  ularni 

takkoslash.  

Reja va xisob ma’lumotlari o‘z iktisodiy mazmuni va xajmiga kura bir xil bulishi kerak. 

Bunday takkoslilikni ta’minalash uchun kuyidagi sharoitlar zarur. 

 A) Utgan davr xronologik davrning mos kelishi hisobotda va xisob ma’lumotlari ma’lum 

bir davrni eki ma’lum bir vaktni aks ettirishi lozim. 

B) Utgan davr joriy davr ob’etlarining bir xil guruxlanishi. 

V)  Utgan  davr  va  joriy  davr  xisob  guruxlarining  bir  xil  usulda  aniklanishi.  Bunday  bir 

xillikni  ta’minlash  uchun  maxsus  yul  yuriklar  ishlab  chikilgan.  Masalan:  SHunday  yul-

yuriklardan biri chakana tovar oborotni rejalashtirish xisoblash, tovarlarni kiymatini kalkulyasiya 

kilish. 

 G) Baxoning bir xilligi. 

4.  Utgan davr kursatkichlari bilan hisobot davrdagilari bilan takkoslash. 



Hisobot  va  hisobot  ma’lumotlarini  xakikiysi  bilan  tugri  kelishini  inventarizatsiya  yuli 

bilan tekshirib turiladi, bu esa kursatkichlarni xakikatdagisi bilan tugri anik va ob’ektiv bulishini 

ta’minlaydi. 

Moliya hisoboti jaraenini xalkaro amalietda 4 ta jaraenga bulish kabul kilingan. Birinchi 

boskichda barcha xujalik jaraenlari eppasiga xujjatlashtiriladi. 

 Ikkinchi  boskichda,  xisob  ma’ldumotlari  buxgalteriya  xisobi  schetlarida  (sitetik  va 

amaliet) xisob registrlarida guruxlangan xolda aks ettiriladi. 

 Uchinchi boskichda hisobot shakllari tashkil topadi.  

Turtinchi  boskichda  korxona  faoliyati  hisobot  ma’lumotlari  asosida  taxlil  kilinadi  va 

faoliyatga  baxo  beriladi.  Kursatilgan  4  boskich,  yagona  tizim  deb  karalishi  lozim.  Bu 

buxgalteriya xisobi xalkaro standarti talabidir. 

 


Download 1,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   111




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish