Квк: 86. 38 А 52 Mas’ul muharrir

QABRISTONGA BORIB ZIYORAT OILISH
0‘lgan kishining qabri oldiga borib zi-
yorat qilish durust boTadimi? 
Durust boTadi. Ibratlanmoq uchun qab- 
ristonga borib o'tirish goyatda ma’noli mustahablardan 
hisoblanadi. 
 Oaysi kunlari qabristonga ziyorat uchun 
borish avloroq? 
Payshanba, juma kunlari borish 
avloroq- dir, demishlar. 
Oabrlar oldiga qay tariqa boriladi? 
Tahorat qilib, odob va tavoze’ ila boriladi. 
Oabrlar oldiga borib yetgandan so'ng 
nima qilinadi? 
Tik turib ushbu aytiladi: 
«Assalamu ’alaykum ya ahlal quburi vad-diyari 
rohimallohul mustaqdimiyna minna val mu- 
taaxxirina minkum. Antum lana salafun va nahnu 
lakum xolafun va inna inshaallohu bikum lahiqun. 
Nas’alulloha lana va lakumul ’afiyah». 
 
О
 

---

247
Qabristonga borib ziyorat qilish 
Ma’nosi: «Ey qabriston ahli, sizlarga Alloh taoloning 
salomi bo'lsin, Alloh taolo dunyodan awal ketgan sizlarga, 
keyinda qolgan bizlarga rahmat qilgay. Sizlar bizlardan 
ilgarigi kishilarsiz, bizlar so'ngra qolgan kishilarmiz, albatta 
tezlik birla bizlar ham sizlarga ye- turmiz. Alloh taolodan 
o'zlarimiz va ham sizlar uchun salomatlik va ofiyat tilab 
qolamiz». 
So'ng o'zi xohlagan qabrning oldiga borib oyoq kiyi- mini 
echib, mayyitning yuzi va ko'kragi to'g'risiga kelib, qiblaga 
orqa o'girib, qabrga ro'para bo'lib o'tirib, xohla- ganicha 
Our’on o'qib, savobini o'zi xohlagan mayyitlar- ning arvohiga 
va qabristondagi hamma mayyitlarning arvohiga hadya qiladi. 
Oabristonda qay tariqa yuriladi? 
Go'yo tirik kishilar orasida yurgandek ta- 
voze’ va odob bilan, hech bir qabrni bos- 
masdan, o'zining ham bir zamonda ulardek 
qabristonga kelib dafn qilinishini va u yerda bo'ladigan savol 
va hi- soblarni, qiyomat kunlarini, jannat va jahannamni xoti- 
riga keltirib, g'oyatda tafakkur va andisha qiladi. «Yo Rabb, 
ushbu mayyitlarning arvohini rahmat qilgil va gunohlarini 
mag'firat qilgil, men zaif bandaga tavfiq va hidoyat berib, 
yaxshi amallar qilmoqni nasib etgil. Hamma bor 
gunohlarimni kechirgil», deb gunohlarini yumshatib, yig'lab, 
ko'p duolar qilishga g'oyatda jiddu jahd qiladi. Mayyitlarning 
ruhlariga qabr oldiga kelgan kishi ma’lum bo'lar emish. Ular 
uchun o'qilgan Our’on- ning va berilgan sadaqaning savobi 
ularga yetar, duo qilgan kishini ular ham duoi xayr qilar 
emishlar. 

---

BESHINCHI QISM 
248