A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Tekoma yoki naychagul (Tesoma-Campsis radicans Lam)
chirmashib o ‘sadigan buta bo‘lib, b o ‘yi 10 m gacha yetadi. Y o ‘g ‘on 
poyalaridan yer yuziga ildiz chiqarib, ular yordamida g ‘adir-budur 
joylarga, yoriq-teshiklarga yopishib o ‘sadi. Barglari patsimon, 9-11 
bargchali boMadi. Ular ellipssimon-tuxumsimon bo‘lib, bo‘yi 6 sm, uchi

---

o ‘tkir, cheti tishchali, bandi kalta. Chetki gullari novvoti, ichki gullari 
esa qizil rangda, naychasimon, bo‘yi 9 sm, eni 5 sm. Ko‘sakchasi 
silindrsimon, cho‘ziq, b o ‘yi 12 sm bo‘lib, qanotchali. Urug‘i ham 
qanotchali, yassi, qo‘ng‘ir rangda, bo‘yi 15 mm.
Tekoma ildizidan bachkilaydi va urug‘idan ko‘payadi. Qurg‘oq- 
chilikka va issiqqa chidamli. U Shimoliy Amerikada tarqalgan. 
0 ‘zbekistonga 100 yil ilgari keltirilgan. Ko‘kalamzorlashtirish uchun 
ekish tavsiya qilinadi.
Chirmashib o‘suvchi bignoniya (Bignonia cepreolata L.)
jingalak barglari yordamida katta daraxtlarga chirmashib o ‘sadi va 20 m 
gacha k o ‘tariladi. Barglari qalin po‘stli, oval-cho‘ziq, lansetsimon, bo‘yi
15 sm gacha, uchi to‘mtoq, tubi yuraksimon, butun bo‘lib, yashil rangda. 
G ullar soyabonchasi naychasimon, bandi kalta. Ular gulbandda 
beshtadan b o iib joylashadi, b o ‘yi 4 sm, gultojisi qizil-novvoti rangda, 
b o ‘yi 5 sm gacha, b o iak lari yumaloq boiib, naychadan 4 marta kalta. 
Mevasining bo‘yi 17 sm, yonidan ezik, eni 2 sm b o iad i. Bu o'simlik 
Shimoliy Amerikada, Virginiya, Janubiy Illinoys, Florida shtatlarida 
tarqalgan, u ushbu hududlardagi nam o ‘rmonzorlarda o ‘sadi.
SOXTAKASHTANDOSHLAR (HIRROSASTANEAYE) OILASI
SOXTAKASHTAN (AESCULUS) TURKUMI
Bu oilaning vakillari daraxt o ‘simliklardir. Barglari murakkab 
panjasimon tuzilgan b o iib , doira shaklida joylashadi, yonbargchalari 
y o ‘q. Gullari y igilib, yirik shingil hosil qiladi, ular ikki jinsli, besh 
a ’zoli tipda. Mevasi ko‘sak b o iib , uch pallaga ajraladi. U ru g i yumaloq, 
silliq, yaltiroq, murtagining urug‘pallalari seret. Bu oila uchun