|
10
Июнь
17
HUNARMANDCHILIK SAN’ATINING QADIMIYLIGI VA ULUG‘VORLIGI,
KELAJAK POYDEVORI
Qarshi shahar 8-umumiy o‘rta ta’lim maktabining
texnologiya fani o‘qituvchisi
Jo‘rayev Akmal Boymurodovich, tel: +998914516902
Annotatsiya:
Estetika fanlari turkumiga kiruvchi texnologoya fani ijtimoiy-moddiy
jamiyatda kerak bo‘ladigan kasb-hunarga yo‘naltiruvchi va ijtimoiy hayot uchun zarur bo‘lgan
hunarmandchilik buyumlarini tayyorlashda o‘z o‘rni va ahamiyatiga ega. Biz quyida texnologoya
fanining shu xususiyatlari haqida fikr yuritamiz.
Kalit so‘zlar:
Texnologiya fani, toshtaroshlik kasbi, Bahovuddin Naqshband, hunarmandchilik
haqida.
Sharq va g‘arb mamlakatlarini bog‘lab turuvchi Markaziy Osiyo, qadimdan hunarmandchilik
taraqqiy.topgan.o‘lkalardan.bo‘lgan..Bu.yerda.dastlab,.hunarmandchilik-milliy-an’anaviy.tovar.
ishlab chiqarish, oddiy mehnat qurollari yordamida yakka tartibda va qo‘l mehnatiga asoslangan
sanoat.turi.sifatida.shakllangan..Hunarmandchilikning.vujudga.kelishi,.insonning.ishlab.chiqarish.
faoliyati.bilan.amalga.oshirilgan..
Buyuk bobokalonimiz, Naqshbandiya tariqatining asoschisi, Bahovuddin Naqshbandiy, “Dil-
ba yor-u, dast-ba kor”(“Qo‘ling mehnatda -diling Ollohda bo‘lsin”) deganlaridik, xalqimiz
qadimdan.hunarmandchilikning.qo‘l.mehnati.san’ati.bilan.shuhrat.qozonib.kelgan..Hunarmandlar.
xalqning.ehtiyojidan.kelib.chiqib,.kerakli.buyumlar.yasaganlar..Turli.ijtimoiy-tarixiy.davrlarda.
texnika rivoji bilan o‘zaro aloqador holda hunarmandchilikning turli ixtisoslik ya’ni: temirchilik,
duradgorlik, misgarlik, tunukasozlik, o‘ymakorlik, binokorlik, kulolchilik, toshtaroshlik, zargarlik,
tikuvchilik,.kashtado‘zlik,.bo‘yoqchilik,.zardo‘zlik.va.boshqa.turlari.shakllandi..
Hunarmandlar turli ishlab chiqarish va tayyor mahsulotlar tayyorlash bo‘yicha ixtisoslashib
bordi..Yirik.shaharlarida.yashagan.hunarmandlar.sulolalarining.sayi-harakatlari.o‘laroq,.shaxrixon,.
Qo‘qon,.shosh,.Marg‘ilon,.chust.hunarmandlar.maktabiga.asos.solindi..shaharlardagi.mahallalar.
hunarmandlarning.kasbiga.qarab.rivojlanib.bordi..chunonchi,.zargarlik.bilan.shug‘ullangan.mahalla.
“zargarlik mahallasi”, pichoqchilik bilan shug‘ullangan mahalla “pichoqchilik mahallasi” deb
yuritilishi zamirida, buyrachilik, tandirchilik, sandiqchilik, pichoqchilik, aravasozlik mahallalari
vujudga.keldi..Ba’zi.mahallalar.hunarmandchilikning.mahsuloti.bilan.shuhrat.qozongani.bunga.
yorqin.misol.
O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikni qo‘lga kiritganidan so‘ng, hunarmandchilik rivojida
yangi davr boshlandi hamda milliy hunarmandchilik va amaliy san’atini yanada rivojlantirish
maqsadida, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining, 1997-yil 31-martidagi PF-1741 sonli
Qarori.qabul.qilindi.
Bundan tashqari xalqimizning boy madaniy merosini, tarixiy an’analarni to‘liq saqlab qolish
va yanada boyitish, hunarmandchilikning keng miqyosda qo‘llab-quvvatlash hamda aholini
ayniqsa,yoshlar, ayollar va kam ta’minlangan oilalarni hunarmandchilik bilan shug‘ullanishga
jalb qilishni rag‘batlantirish maqsadida, 2017-yilning 17-noyabrda O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining “Hunarmandchilikni yanada rivojlantrish va hunarmandlarni har tomonlama
qo‘llab. quvvatlash. chora-tadbirlari. to‘g‘risida”gi. farmoni. qabul. qilindi.. O‘zbekiston. mahalliy.
sanoat korxonalarining xususiylashtirilishi natijasida, mayda davlat korxonalari hunarmandlarning
xususiy.korxonlariga.aylantirilib,.yangi.hunarmandchilik.korxonalari.yaratildi..
Ayni damlarda, hunarmandchilikning qadimgi va yangi zamonaviy uslublar va 34 dan ortiq
yo‘nalishlarida. ishlab. chiqarish. turlari. faoliyat. ko‘rsatib. kelmoqda.. Hunarmandlar. faqat. ichki.
bozorda.emas,.balki.mahsulotlarining.chetga.eksport.qilishda.ham.ishlay.boshlashdi..Bu.albatta.
kasbning. ommalashishi. va. keng. ko‘lamli. faoliyat. yuritishining. yorqin. ifodasidir.. Biz. yoshlar,.
Ota-bobolarimizdan meros bo‘lib kelgan kasblarning umrboqiyligi saqlab qolish va davom
ettirish maqsadida, hunarmandchlikning sir-asrorlarini qunt bilan o‘rganishimiz, ajdodlarimizga
munosib.avlod.bo‘lmog‘imiz.lozim.
foydalanilgan.adabiyotlar.
1..z.sattarova,.N..abdusalomova,.N.ahmedova,.“Texnologiya.9-sinf.o‘quv.darslik”.Toshkent.
2019-yil
O‘.O.Tohirov,.i.Karimov,.M.M.Maxsimova.“Texnologiya.8-sinf.o‘quv.darslik”.Toshkent<ziyo>>.2019-yil
B.X.Karimov
“Texnik ijodkorlik va Dizayin”-Farg‘ona, 2000-yil
480
Do'stlaringiz bilan baham: |
