Ўзбекистон республикаси маҳалла ва оилани қЎллаб- қувватлаш вазирлиги ҳузуридаги «МАҲалла ва оила»

36
 
 
Оила муҳитида ижтимоий тармоқ ва мессенжерлар фаол фойдаланиш 
даражасининг ортиб бориши юзма-юз мулоқотнинг қисқариши ва виртуал 
мулоқатнинг ўсишига олиб келиши, бунинг натижасида оилавий муносабатларда 
зиддият келтириб чиқариши, эр-хотин ўртасида ишонч йўқолиши ҳамда оилавий 
ички масалаларга бошқа виртуал оламдаги шахсларнинг аралашиши оила 
институтидаги қадриятларнинг емирилишига олиб келиши мумкин. Бу оила 
муҳитида эҳтимолий виртуал инқирозни юзага келишига сабаб бўлади. 
Ахборот-психологик таҳдидларга қарши курашнинг самарали йўлларидан 
бири мамлакатнинг ўзини ўзи зарур ахборот билан таъминлашидир. Албатта, 
бундай ахборот тўлиқ сифатли ва ҳаққоний бўлиши шарт, акс ҳолда, жамият 
аъзолари нохолис манбаларга мурожаат этаверади
37
. Бу ўз навбатида, ёшларда 
ахборот маданиятининг ўсишига ва ахборот-психологик таҳдидларга нисбатан 
иммунитетнинг шаклланишига хизмат қилади. 
Диссертациянинг «
Ўзбекистон Республикасида ёшлар ахборот-
психологик хавфсизлиги тизимини такомиллаштиришнинг истиқболли 
йўналишлари
» деб номланган учинчи бобида Ўзбекистонда ёшлар ахборот-
психологик хавфсизлигини таъминлаш тизимига таъсир кўрсатувчи омиллар ва 
кўрсаткичлар таҳлил қилинган, соҳадаги илғор хорижий тажрибалар ҳамда ёшлар 
ахборот-психологик хавфсизлигини таъминлаш сиёсатини такомиллаштириш 
йўналишлари тадқиқ этилган. 
36
Социологик тадқиқот натижалари асосида муаллиф томонидан шакллантирилган. 
37
Тулепов А. Интернетдаги таҳдидлардан ҳимоя. – Тошкент: Мовароуннаҳр 2016. – Б. 217. 
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1-3 йил
3-5 йил
6-10 йил
11-15 йил
23,0%
29%
16%
5,0%
34,2%
32%
29%
18,3%
13,0%
16%
43%
52,5%
28,3%
23%
9%
19,7%
1,5%
0%
3%
4,5%
Ха, тез-тез бўлиб туради
Ха, баъзида
Йўқ, бундай ҳолат 
бўлмайди
Ҳа, тез-тез бўлиб 
туради
Ҳа, баъзида
Йўқ, бундай ҳолат 
бўлмайди 
Жавоб беришим қийин

---

22 
Ёшлар ахборот-психологик хавфсизлигига қаратилган асосий таҳдидлар 
мазкур тизимга таъсир кўрсатувчи омилларнинг салбий таъсири ёки улар 
йиғиндисининг натижаси ҳисобланади. Тадқиқот давомида Ўзбекистонда ёшлар 
ахборот-психологик хавфсизлиги тизимини таъминлашга таъсир қилувчи 
қуйидаги омиллар таснифланган ва уларнинг таъсир кучи баҳоланган: 
- Ўзбекистонда ёшлар ахборот-психологик хавфсизлигининг меъёрий-
ҳуқуқий таъминоти; 
- давлат ва нодавлат ташкилотларнинг ахборот-психологик таҳдидларга 
қарши тарғиботи; 
- давлатдаги ахборот муҳитининг ҳолати; 
- давлатлар ўртасида ахборот хавфсизлигини таъминлашга оид ҳамкорлик 
ҳолати; 
- ёшларнинг ахборот маданияти;
- ёшларнинг ахборот-психологик иммунитети; 
- соҳанинг кадр таъминоти. 
Ёшларнинг ахборот-психологик хавфсизлигини таъминлашнинг 
ташкилий таомилида тизимининг заиф томони эътибор марказида бўлиб, 
хавфсизлик субъекти томонидан чора-тадбирлар айнан тизимининг заиф 
томонидан келиб чиқиб белгиланади. Ўз навбатида, хавф субъектининг ҳам 
фаолияти ушбу заиф нуқтага қаратилади (5-расм)
.