Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Акцепт – битим амалга ошганлигини англатувчи офер
-
тани қабул қилишлигига розилик бериш. 
Акцепт
 (лот. – ро
-
зилик берилган). Ха ридорнинг сотувчи томонидан бил
-
дирилган таклифни ҳеч қандай ўзгаришсиз қабул қилиши 
тўғрисидаги келишув. 
Вексель акцепти – ў
тка зиладиган 
векселлар бўйича акцептлар қарздорнинг қарзларини бел
-
гиланган муддатда тўлаш учун қатъий мажбурият олиши
-
дир. Бунда ўтказилаётган векселлар “акцептланган” сўзи 
билан қайд қилинади ва тўловчи имзоси кўйилади. 
Вексель 
акцепти
маҳсулот ва ҳисоб-китоб ҳужжатларидаги ўзаро 

---

12
келишув сифатида амал қилади. Бун дай пайтда таъминотчи 
харидор номига ҳисоб-китоб ҳужжати ва тўлов талабнома
-
си ёзиб, уни Давлат банки бўлимига ўтказади. Давлат бан
-
ки бўлими бу тўғрида белгиланган муддатларда тўловчини 
огоҳлантиради.
 Банк акцепти – 
бу им порт қилувчи унга хиз
-
мат қилувчи банк илтимосига кўра йирик банк вексель ак
-
цепти бўлиб, кўрсатилган муд датда вексель тўловини амалга 
ошириш мажбуриятини олади. Акцептланган банк вексел
-
ларининг ишончлилиги ошиб боради. Банк қарздорлар (век
-
селлар бўйича) тўловларини амалга ошириш учун комиссия 
чақиради. 
Банк акцептини
тўлаш учун асосий тўлов манба
-
лари қарздорнинг векселлар бўйича акцептантга ўтказадиган 
маблағлари суммаси ҳисобланади.
Акцептант – кўрсатилган ҳисоб-китоб ҳужжатлари ва 
векселлардаги суммаларни тўлаш мажбуриятларини ўз зим
-
масига олаётган шахс.
Акциз – давлат органлари томонидан белгиланадиган 
товар божхона қийматига нарх қўшимчаси.
Акцизлар – асосан оммавий истеъмолдаги товарлар ва 
хусусий корхоналарнинг нархига ёки тарифига қўшиладиган 
бевосита товарга солинадиган солиқлар тури.
Акция – бу унинг эгаси акциядорлик жамияти капита
-
лига ўзининг маълум ҳиссасини қўшганлиги ва унинг фой
-
дасидан дивиденд шаклида даромад олиш ҳуқуқи борлигига 
гувоҳлик берувчи қимматли қоғоздир. Акция
 – 
акциядорлик 
жамияти томонидан чиқарилувчи ҳамда унинг эгаси, акция
-
дорлик жамиятининг аъзосига жамиятни бошқариш ва фой
-
дадан дивиденд олиш ҳуқуқини берувчи қимматбаҳо қоғоз. 
Б
елгиланмаган нархдаги акциялар
акциядорларга жамият 
бекор қилинаётган пайтда унинг ихтиёридаги маблағнинг 
маълум бир қисмини қайтариб бериш кафиллигини бера
-
ди, лекин унинг қийматини тўлалигича тўламайди. Улар 
ҳеч қачон акциянинг белгиланмаган қийматини қайтариш 
кафиллигини бермайди.
Шахсий акциялар
эгалари корхона
-
нинг тегишли рўйхатида, албатта қайд этилган бўлиши шарт.
 

---

13
Шахсий акциялар
корхонанинг тегишли рўйхатига ўзгарти- 
ришлар киритиб сотилиши ҳам мумкин. Корхоналар бу 
турдаги акциялардан ўзининг акционерлари бўлишни 
хоҳлаётган шахсларни аниқлаш ёки ўз акцияларини чет эл
-
ликлар қўлига ҳаддан ташқари кўп тушиб қолмаслигини 
таъминлаш мақсадида фойдаланадилар. 
Акция (биринчи 
чиқарилган–асосий акциялар)
– акциянинг оддий турлари
-
дан бири бўлиб, овоз ҳуқуқини таъминлайди, бироқ диви
-
денд олиш кафиллигини бермайди. 
Имтиёзли акциялар –
қимматбаҳо қоғозларнинг бир тури бўлиб, корхона оладиган 
фойданинг миқдорига қарамасдан дивиденд олиш ҳуқуқига 
кафолат беради, лекин овозга эга бўлмайди.