Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Тадбиркорлик капитали – тадбиркорлар ихтиёрида бў
-
либ, ўз фаолиятини амалга ошириш учун зарур бўлган барча 
моддий воситалар, товарлар ва пул маблағлари.
Тадбиркорлик эркинлиги айрим шахслар ва уларнинг 
уюшмалари, гуруҳларининг фойда, даромад олиш мақсадида 
маълум соҳада хўжалик, иқтисодий фаолият юритиш эр
-
кинлигини билдиради. Бу, шунингдек, тадбиркорларнинг 
ўз хоҳишларига кўра, муайян тармоққа кириши ва ундан 
чиқишини ҳам англатади.
Тадбиркорлик қобилияти – инсонда бўлган ташаб
-
бускорлик, ташкилотчилик, новаторлик, иқтисодий хавфдан, 
жавобгарликдан чўчимаслик хислатларининг бирлиги.
Тадбиркорликнинг тамойиллари – бу тадбиркор 
амал қилиши жуда муҳим бўлган тамойиллардир. Булар 
қуйидагилардан иборат: 1. Мулкий муносабатларнинг ишти
-
рокчиси бўлиш, ишлаб чиқариш омилларига ва яратилган 
товарларга эгалик қилиш. 2. Иқтисодий эркинлик, яъни 
мустақил иш олиб бориш, ишлаб чиқаришни бошқариш. 3. 

---

334
Иқтисодий хатти-ҳаракатлар учун масъулиятни ўз зиммасига 
олиш ва ишнинг натижасига жавоб бериш. 4. Фойда олиш
-
га интилиш ва унга эришиш чора-тадбирларини кўриш. 5. 
Тижорат сирини сақлай билиш. 6. Ҳалол рақобат ва бозорда 
мавжуд қоидаларга амал қилиш. 7. Имижга эга бўлиш, яъни 
бошқалар ишончини оқлаб, обрў-эътибор орттириш, фирма
-
нинг обрўсини кўтариш.
Тадқиқот муаммоси – бу, ижтимоий зиддиятларни ҳал 
этиш ва уларни тартибга солиш учун турмушнинг бирон бир 
жабҳасини ўрганишга бўлган эҳтиёждир.
Тайёр маҳсулот – корхонанинг техник шароит ва бел
-
гиларига жавоб берувчи тўлиқ ишлаб чиқариш натижасида
-
ги маҳсулот. Тайёр маҳсулот техник назоратдан ўтказилиб, 
белгиланган ҳужжатлар тўлдирилиб кейин омборга берила
-
ди. Баъзи ҳолларда ишлаб чиқаришдан тўғридан-тўғри хари
-
дорга жўнатилади. Халқ хўжалигининг турли тармоқларида 
тайёр маҳсулот ҳисоби бўйича бирламчи ҳужжатлар турли 
ном ва шаклларда бўлади. 
Тайёр маҳсулот
– хўжалик субъ
-
ектларида ишлаб чиқарилиб, сотишга, айирбошлашга мўл
-
жалланган маҳсулотлар.
Тайлешит – юкни ортиш ва тушириш давомида кема
-
нинг қанча вақт турганлигини ҳисобга олиб борувчи ахбо
-
ротнома ҳужжат. Тайлешит икки томонлама ҳужжат бўлиб, 
денгиз орқали юк ташиш шартномасига асосан тушириш-ор
-
тиш ишлари учун кетадиган вақтдан энг самарали фойдала
-
нишни кўзда тутади.
Таклиф – ишлаб чиқарувчи маълум вақтда ишлаб 
чиқаришга қодир бўлган нархнинг ҳар бир даражасида бо
-
зорга сотишга чиқарадиган товарлар миқдоридир.