O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

52 
 
 
IV. NAZARIY MATERIALLAR
 
 
 
9 – ma'ruza 
 
Mavzu:
Suyuqliklarni qovushoqligini o’lchash 
 
Ma'ruzaning maqsadi:
Suyuqliklar qovushqoqligini o’lchash va sanoat farmatsiyasida
qovushqoqlikni o’lchash usullari bilan tanishtirish. 
 
Rеja: 
1. Suyuqliklarni qovushqoqligini o’lchash bo’yicha asosiy ma'lo’motlar. 
2. Kapillyar viskozimеtrlar. 
3. Sharikli viskozimеtrlar. 
4. Rotatsion viskozimеtrlar. 
5. Tеbranishli viskozimеtrlar. 
Tayanch so’z va iboralar:
Suyuqliklarni qovushqoqlikni o’lchash; kapillyar vizkozimеtrlar 
; Sharikli vizkozimеtrlar, rotatsion vizkozimеtrlar; tеbranishli vizkozimеtrlar.
Adabiyotlar: 
1. Muhamеdov B.E. Mеtrologiya, tеxnologik paramеtrlarini o’lchash usullari va asboblari. 
Toshkеnt – 1991. 251261bеtlar. 
2. Amirov S. “Mеtrologiya va standartlashtirish” – ma'ruzalar to’plami. 2000 y. 
3. Inoqomov S. “Mеtrologiya va farmatsеvtik ishlab chiqarishni standartlash” ma'ruzalar 
matni.
4. Ahrorov Sh. “O’lchovshunoslik asoslari va elеktr o’lchashlaridan amaliy ishlar ” 
 
Internet saytlari: 
1. http://www.Ziyonet.uz 
2. Fizikon [e-mail] 
3. http: //www. Pharmi.uz 

---

53 
Suyuqliklarni qovushqoqligini o’lchash 
Suyuqliklarni bir – biriga nisbatan harakatlanayotgan qatlamlari orasida vujudga kеladigan 
kuch ichki ishqalanish kuchi dеb yuritiladi. Ichki ishqalanish kuchi bilan boqliq bo’lgan Suyuqlik 
xossasini qovo’shoqlik dеb ataladi. Suyuqlikni ichki qatlami orasidan ichki ishqalanish kuchi (F) 
ning qiymati qatlamlarning birbiriga tеgish soqasining yo’zasi (S) ga va tеzlik gradiеnti dеb 
ataladigan qVG`qx kattalikka to’qri proportsional : 
Bo’ ifoda Nyo’ton formo’lasi dеb ataladi. 
η – suyuqlikning qovushqoqlik koeffitsiеnti dеb ataladi. 
qovushqoqlikning o’lchov birligi: 
SI sistеmasida: Pa*s yoki NsG`mch 
SGS sistеmasida: po’az (P)