10-o`zb tarix qq indd

Batır Babaev
hám 
Salıh Umarov
, 
marǵulanlı 
Tajiali Babaev
ta bolǵan. Ózbekistanlı 
jawıngerlerdiń 1706 ı «Berlindi basıp alǵanı ushın» 
jawınger medalı menen sıylıqlandı.
Yaponiya militaristlerine qarsı gúreste ózbekistanlılardıń úlesi.
Yaponiyaǵa qarsı urıs 1945-jıl avgustta sovet armiyalarınıń hújimi 
menen baslandı. Ózbekistanlı jawıngerler Kvantun armiyasın joq 
etiwge úlken úles qostı. Olar arasında leytenantlar N.Latipov, 
A.Karimov, U.Daniyarov, efreyter U.Asanov hám basqa batır ózbek 
ulları bar edi. 
Manjuriyadaǵı yapon armiyaları sovet armiyası tárepinen joq 
etilgennen keyin, Yaponiya 
1945-jıl 2-sentyabr
de sózsiz basıp 
alınǵanlıǵı haqqındaǵı hújjetke qol qoydı. Usılayınsha Ekinshi jáhán 
urısı juwmaqlandı. 
Ózbekistan ulları hám qızlarınıń jawıngerlik frontlarda kórsetken 
múltiksiz mártlik hám batırlıǵı SSSR hám Evropadaǵı kóplegen 
mámleketler húkimetleri tárepinen joqarı sıylıqlandı. Ózbekistanlı 
jawıngerlerden 120 000 hár túrli sovet orden hám medalları menen 
sıylıqlandı. Ózbekistanlı 280 jawınger Sovet Awqamı Qaharmanı ataǵına 
sazawar boldı. Olardan 75 i ózbek edi. 52 si ózbekstanlı jawıngerler úsh 
dárejedegi «Shuhrat» ordeni menen sıylıqlandı.
Sabır Raximov
Ózińzidi sınań!
Sharif Ergashev — bul...
Sabır Raximov — bul...
Zebo Ǵaniyeva — bul ... 
Xalloq Aminov — bul...
!

---

99
Áskeriy 
tutqınlar 
hám 
olardıń 
qısıwmeti.
Ekinshi jáhán urısında 
fashistlik Germaniya hám militaristlik 
Yaponiya ústinen erisilgen ullı jeńis 
alǵa 
ilgerlewshi 
insaniyatqa 
júdá 
qımbatqa tústi. Rásmiy maǵlıwmatlarǵa 
qaraǵanda, Ekinshi jáhán urısında 50 
mln nan zıyat adam qurban boldı. Bul 
urısta eń úlken joǵaltıwǵa ushıraǵan 
SSSR bolıp, ol 27 mln adamnan 
ayırıldı. Wayranshılıqtan kórgen zıyan hám urıs alıp barıw ushın 
sarplanǵan qárejetler muǵdarı 4 trillion dollardı quradı.
Ayırım maǵlıwmatlarǵa qaraǵanda, urıs jılları Germaniyada 
tutqınǵa túskenlerdiń ulıwma sanı 6,2 mln adamdı quraǵan. Sovet-
german urısında 5,7 mln adamnan artıq sovet áskerleri Germaniya 
konclagerlerinde tutqınlıqta bolǵan. Tutqınlıqqa túsiwge mágbúr 
bolǵan sovet jawıngerleri arasında kóplegen túrkstanlı tutqınlar da 
bolǵan. Mine sonday tutqınlardan biri hám burınǵı legioner, keyinnen 
Germaniyada jasaǵan namanganlı tariyxshı ilimpaz 
Baymırza Hayit
pikirlerine qaraǵanda, 1941-jıl jazınan tap 1942-jıl báhárine shekem 
1,7 mln túrkstanlı jawıngerler nemislerge tutqınǵa túsken hám de 
olardıń kópshiligi áskeriy tutqınlar konclagerlerinde bolǵan. 1942-jıl 
jazda olardan tek 400 000 adam tiri qalǵan. Fashist konclagerlerinde 
áskeriy tutqınlar júdá awır awhalda jasaǵan, ashlıq hám hár túrli 
keselliklerden olardıń kópshiligi qurban bolǵan.
Túrkstanlı emigrantlardan