Вазирлиги қарши мухандислик иқтисодиёт институти

Пневматик флотацион машиналар 
Пневматик (аэролифт) флотацион машиналар содда тузилишга эга, ишлатиш вақтида 
тежамли, минерал таркиби бўйича унча мураккаб бўлмаган рудаларни бойитишда ишлатилади. 
Бу машиналар аэролифт (
ҳ
аво ёрдамида кўтарилиш) принципи бўйича ишлайди ва шунинг 
учун аэролифт машиналар деб аталади.
Ваннанинг чуқурлигига қараб, аэролифт машиналар 2 га бўлинади:
1) саёз (ваннанинг чуқурлиги 0,9м) 
2) чуқур (ваннанинг чуқурлиги 2,4 м дан 3 м гача).
Чуқур аэролифтли машина ванна 7, аэролифт 6 ва аэратор 6 дан иборат. Аэролифт 
ваннанинг марказий бўлими 
ҳ
исобланади машинанинг тубига етмаган 2 та вертикал тўсиқ 
орқали 
ҳ
осил қилинади (3–расм). Аэратор пўлатдан пайвандланган қутича 
ҳ
олида тайёрланиб, 
пастки қисмида аэролифтга 
ҳ
аво кирадиган тешик билан тамомланади. Аэратор 8 га 
ҳ
аво 
марказий коллектор 1 дан иккита 
ҳ
аво ўтказувчи қувур 2 лар орқали берилиб, тешикнинг бутун 
кенглиги бўйича тарқалади. 

аво ўтказувчи қувур юқорида зулфин (сурма қопқоқ) 3 га эга. 
Машинанинг ёнбош бўлмаларидаги бўтана 
ҳ
аво билан кам тўйингани учун марказий
бўлмадаги бўтанага нисбатан каттароқ зичликка эга бўлади ва у аэролифт камерага томон 
интилади. 
3–расм. Чуқур аэролифт флотацион машина 
Аэролифт камерада
ҳ
аво пуфакчаларининг майдаланиши бўтана-
ҳ
аво аралашмасининг 
турбулент ќаракати туфайли юзага келади. Минераллашган ќаво пуфакчалари аэролифт 
камерада юқорига кўтарилади ва йўналтирувчи тўсиқ 5 лар ёрдамида ёнбош бўлмаларга 
отилади. Бу мақсадда аэрокамера устига отбойник 9 (ушловчи) ўрнатилади. Бўтанани 
аралаштириш, ташиш, бўтана-
ҳ
аво аралашмасини аэролифт камерадан чиқариш учун керак 
бўлган 
ҳ
аво тешик 4 орқали атмосферага чиқариб юборилади.
Пневматик флотацион машина ФП-100 рангли, нодир, камёб ва қора металлар
рудаларини, 
ҳ
амда кўмир ва шу каби фойдали қазилмаларни бойитишда ишлатилади. 

озирги 
вақтда қўлланилаётган механик ва пневматик флотацион машиналардан тузилишининг 
соддалиги, ќаракатланувчи ва тез ишдан чиқувчи қисмларининг йўқлиги, кам метал ва 
электрэнергия ишлатилиши, кам жой эгаллаши билан ажралиб туради. (4–расм) 

---

7 
4–расм. Пневматик флотацион машина ФП–100 
Машина асоси конус шаклидаги (30-55
0
бурчак остида) пўлат листдан тайёрланган 
вертикал цилиндрик камера 1 дан иборат. Машина конус қисмининг пастида унинг ўқи бўйлаб 
ёрдамчи шайбали аэратор 7 ўрнатилган. Бу аэратор резинадан тайёрланиб, машина деворига 
ма
ҳ
камланади ва машина узоқ вақт ишламай туриб қолганда уни ичидаги ма
ҳ
сулоти билан 
бирга ишга туширишга хизмат қилади.
Конус қисмининг юқориси цилиндрик қисм билан уланган жойда тешик-тешик эластик 
найдан ясалган асосий аэратор 5 кронштейнга таянади. 
Аэраторнинг каркаси (қобирђа) метал трубадан уни геометрик тарзда ушлайдиган
ниппел билан тайёрланиб, уларга эластик тешик-тешик трубалар ма
ҳ
камланади. 
Машинанинг юқори қисмида тахминан 4 м баландликда иккинчи аэратор ўрнатилган. 
Иккала аэратор ќам ўзларини машина баландлиги бўйлаб йўналтирувчи ва кўтарувчи 
мосламалар билан таъминланган. Бу эса флотация ма
ҳ
сулотларига қўйиладиган талабга қараб, 
флотацияни бошқариш имконини беради. 
Машинани дастлабки ма
ҳ
сулот (бўтана) билан тўлдириш унинг ёнбошидаги (юқори 
қисмида) тўйнук 2 орқали амалга оширилади. 
Кўпикли ма
ҳ
сулот (бойитма) тарновча 4 га оқиб тушади. Чиқинди бўшатувчи мослама 8 
орқали чиқарилади. 
Аэраторга берилаётган 
ҳ
авонинг сарфи ва босимини ўзгартириб кўпикни 
минераллаштириш, бойитманинг сифатини ва чиқишини бошқариш мумкин. 
Машинанинг юқори қисмида кўпик ушловчи мослама ўрнатилган бўлиб, у кўпикни 
марказдан четга йўналтиради. Машинани кўздан кечириш учун унинг остки қисмида люк 
ўрнатилган.