1. ÜMumi DİLÇİLİk I indd

2. MÜASİR MORFOLOGİYA
Müasir morfologiya mövcud canlı dilin morfoloji sis-
teminin müasir vəziyyətini öyrənir. Dilçilik ədəbiyyatında 
müasir əvəzinə eyni zamanda təsviri sözü də (təsviri mor­
fologiya) işlənilir. Müasir morfologiya tarixilikdən heç də 
ayrılmır. Burada da bəzi hadisənin tarixinə bu və ya digər 
şəkildə müraciət olunur. Belə priyomlar, adətən, müasir 
dil hadisələrinin daha ətraflı şərhinə xidmət edir.
Müasir morfologiya tarixi morfologiya üçün, bir növ, 
ölçü vahididir. Belə ki, tarixi morfologiyadakı hər bir ha-
disə müasir morfologiya ilə müəyyən edilir.
3. MÜQAYİSƏLİ MORFOLOGİYA
Müqayisəli morfologiyada bu və ya başqa dillərdəki ha-
disə, proses və faktlar müqayisəli tərzdə öyrənilir. Burada 
yalnız qohum dillərin deyil, həm də qohum olmayan dillə-
rin materialları müqayisəyə cəlb edilə bilir.
Qohum dillərin müqayisəli morfologiyası. Məlum 
olduğu üzrə, qohum dillərin morfoloji sistemində bir çox 
ümumi cəhətlər vardır. Lakin bununla yanaşı, fərqli xüsu-
siyyətlər də az deyil. Bu fərqlər həmin qohum dillərin hər 
birinin müstəqilliyini göstərən cəhətlərdir. Aparılmış təd-
qiqatlar göstərir ki, qohum dilləri müqayisəli öyrənmək 
mümkündür və bu, elm üçün çox vacibdir.
Qohum dillərin morfoloji sisteminin müqayisəli öyrənilmə-
si nəzəri xarakter daşıyır. Belə ki, burada bütün hadisə və fakt-
lar nəzəri aspektdə şərh olunur. Qohum dillərin hadisələri ta rixi 
planda tədqiq edildikdə tarixi-müqayisəli morfologiya yaranır.
Müqayisəli morfologiyalar qohum dillərin qohumluq 
dərəcəsini və onların mənbə eyniliyini aydınlaşdırmağa 
kömək edir
1
.
1
Əlavə məlumat almaq üçün F.Zeynalovun “Türkologiyanın əsasları” kitabına və eləcə də 
slavyan dillərinin qohumluğuna dair olan ədəbiyyatlara nəzər yetirmək faydalı olar.

---

Ü M U M İ D İ L Ç İ L İ K – I C İ L D
293