Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

7. ФК 477-моддасига кўра энергия таъминоти шартномаси 
бўйича мажбуриятлар бажарилмаган ёки лозим даражада ба-
жарилмаган ҳолларда, энергия билан таъминловчи ташкилот 
шу туфайли етказилган зарарнинг, абонент эса етказилган 
ҳақиқий зарарнинг ўрнини қоплаши шарт.
«Ғарбгазтаъминот» ук (таъминотчи) хўжалик судига даъ
-
во аризаси билан мурожаат қилиб, Қоровулбозор туманидаги 
10-сонли болалар ва ўсмирлар спорт мактаби (истеъмолчи)дан 
6 554 183 сўм зарар ундиришни сўраган.
тарафлар ўртасида шартнома тузилган. шартноманинг 1.1-
бандига мувофиқ даъвогар жавобгарнинг буюртмасига асосан ту
-
таштирилган тармоқ орқали табиий газ етказиб бериш, жавобгар 
эса мазкур шартноманинг 1.3-бандида белгиланган табиий газ 
ҳажмини қабул қилиб олиш ва белгиланган нархлар бўйича ҳақ 
тўлаш мажбуриятини олган.
шартноманинг 2.4-бандида жавобгарга берилган газ ҳажми 
Ўзбекистон Республикаси ҳудудида амал қилувчи газ ҳисоблаш 
қоидаларига мувофиқ равишда ўрнатилган назорат-ўлчов асбоб-
лари, соз ҳолатдаги ҳисоблагичлар ва газ сарфини ўлчовчи мос
-
ламалар кўрсаткичлари бўйича ҳисобланиши, шунингдек, жавоб
-
гар газ ҳисоблагичларнинг соз ҳолатда бўлиши ҳамда уларни ўз 
вақтида таъмирланиши ва даврий текширувдан ўтказилиши учун 
жавоб бериши белгиланган.
таъминотчи томонидан истеъмолчининг фаолиятида газ
-
дан фойдаланиш ҳолати ўрганилганда, «РГ40 0651» русумли газ 
ҳисоблагич асбоби ишламай турганлиги аниқланган ва фойдала
-
нилган табиий газ сарфи лойиҳа қуввати асосида ҳисобланиши 

---

174
уқтирилган. бу ҳақда жавобгар иштирокида далолатнома тузил
-
ган.
2012 йил 1 март ҳолатига жавобгарнинг фойдаланилган таби
-
ий газдан қарзи 7 084 344 сўмни ташкил этганлиги сабабли, таби
-
ий газ тармоғидан узилиб, бу ҳақда жавобгар иштирокида дало
-
латнома расмийлаштирилган.
шартноманинг 2.11-бандида газ истеъмол қилувчи жиҳозлар 
Гтп ва газ ҳисоблагичларнинг созлиги ва талаб даражасида 
сақланиши ҳамда уларни ўз вақтида текширувдан ўтказилиши 
учун «истеъмолчи»нинг жавобгарлиги белгиланган.
шартноманинг 2.23-бандида ушбу банднинг а) кичик бандига 
мувофиқ, газ ҳисоблаш асбоблари носоз бўлса, ж) кичик бандида 
даъвогар вакили охирги келган пайтдан бошлаб даъвогар томони
-
дан газ истеъмол қилувчи агрегатларга, газ ҳисоблагич прибор
-
ларга ўрнатилган тамғалар узилганда, жавобгар томонидан фой
-
даланилган табиий газ учун ҳисоб-китоб даъвогар вакилининг 
охирги келган пайтидан бошлаб, тамғаланмаган барча газ истеъ
-
мол қилувчи газ ускуналарининг лойиҳавий юқори қувватидан 
келиб чиқиб, шартноманинг 2.11 бандига асосан амалга ошири
-
лиши белгиланган. шартноманинг 2.11-бандига мувофиқ, даъ
-
вогар томонидан тамғаланмаган барча газ истеъмол қилувчи 
қурилмаларнинг энг юқори сарфи қувватида, кунига 24 соат иш 
тартибида ҳисобланади.
шартноманинг қайд этилган бандларига мувофиқ, жавоб
-
гарнинг ноқонуний хатти-ҳаракатлари натижасида сарф этил
-
ган газ ҳажмининг қиймати 6 554 183 сўмни ташкил этган. ушбу 
сарф этилган 6 554 183 сўм зарарни тўлаш юзасидан юборил
-
ган даъвогарнинг талабномалари жавобгар томонидан оқибатсиз 
қолдирилган.
Фк 477-моддасининг биринчи қисмига мувофиқ, энергия таъ
-
миноти шартномаси бўйича мажбуриятлар бажарилмаган ёки ло
-
зим даражада бажарилмаган ҳолларда, энергия билан таъминлов
-
чи ташкилот шу туфайли етказилган зарарнинг, абонент эса етка
-
зилган ҳақиқий зарарнинг ўрнини қоплаши шарт.
Фк 478-моддасининг иккинчи қисмига мувофиқ, агар қонун 
ҳужжатларида, шартномада бошқача тартиб назарда тутилган 
бўлмаса ёки у мажбурият моҳиятидан келиб чиқмаса, туташ
-
тирилган тармоқ орқали газ, нефть ва нефть маҳсулотлари, сув 

---

175
ва бошқа товарлар билан таъминлаш муносабатларига нисбатан 
ушбу параграф қоидалари қўлланади.
шу сабабли, апелляция инстанцияси суди биринчи инстанция 
судининг ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз қолдирган.