Quyosh fotoelektrik moduli. Texnik parametrlari va ularni standart test sharoitida
(STC) o‘lchash.
QFTlar asosida quyosh fotoelektr elektr stansiyalar qurilyapti. Ko‘pchilik
mamlakatlar faol quyosh energetikaga o‘tiyapti –
qayta tiklanadigan, iqtisodiy
foydali, ekologik toza energiya manbaiga. Germaniya, Italiya, Ispaniya, Kanada,
Ukraina, Tayland va boshqa ko‘p mamlakatlarda quvvati bir necha MVt dan to
100 MVt gacha bo‘lgan quyosh fotoelektr stansiyalar ishlamoqda.
4.16-Rasm. Quvvati 100 MVt quyosh fotoelektr stansiyasi: Perovo Solar
Power Station, Ukraina, Krim,qishloq Perovo. Kompaniya Activ Solar
4.17-Rasm. Quvvati 84,2 MVt quyosh fotoelektr stansiyasi: Montalto di
Castro PV Power Plant, Viterbo, ItaliY. Kompaniya
Sun Power
4.17-Rasm. Quvvati 82,2 MVt quyosh fotoelektr stansiyasi: Solarpark
Finsterwalde, Finstervald, GermaniY. Kompaniya LDK Solar i Q-Cells
International
Quyosh fotoelektr tizimlar O‘zbekistonda
Qayta tiklanadigan energiya manbalari (birinchi navbatda quyosh energiyasi)
sohasida O‘zbekiston katta potensialiga ega.
O‘zbekiston respublikasi tashqi iqtisodiy aloqalar, sarmoyalar va
savdo
vazirligi, DAK “Uzbekenergo” quyosh panellarni ishlab chiqarish loyihasini
tashkil qilish daturini amalga oshirilmoqda. 2014 yilning ohirgacha quyosh
panellarni ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishi rejalashtirilmoqda.
Respublikada umumiy quvvati ikki gigavattdan ko‘p bo‘lgan
bir nechta
QESlar qurilishi rejalashtirilgan. Bu loyihalarga mablag‘ ajratishi Osiyo
taraqqiyet banki va DAK “Uzbekenergo” tomonidan ta’minlanadi.
Toshkent
shahar poytaxti tumanda quvvati 50 MVt bo‘lgan birinchi QES barpo etiladi.
Loyihaning qiymati 250 million AQSH dollarga yaqin tashkil etadi.
OAJ «Uzelektroappart-Elektroshit» kichik quvvatli energiya ta’minot
fotoelektr stansiyalarni ishlab chiqarishni boshlangan. Quyoshli kunlarda quyosh
panellar binoni elektr energiya bilan ta’minlaydi va keyinchalik avtonom rejimda
ishlash uchun energiyani akkumulyatorlarga to‘playdi. Doimiy elektr tarmoqlar
bo‘lmagan qishloq tumanlarda bunday stansiyalardan
foydalanish eng samarali
hisoblanadi. Shunga uxshagan tizimlar to‘liq avtomatik rejimida ishlaydi va
amalda odamning ishtiroki talab qilinmaydi.
Barcha respublika viloyatlarda avtonom quyosh
fotoelektr stansiyalar
o‘rnatilgan va qishloq maktab, tibiyot muassasa, meteostansiya, fermer xo‘jalik
va boshqalarni elektr energiya bilan ta’minlab turibdi.
Kelgusida Respublikaning barcha mintaqalarda qishloq tumanlarda quyosh
fotoelektr stansiyalarni keng joriy qilinishi rejalashtirilgan.
Nazorat savollari:
1. Quyosh nurlanish energiyani fotoelektr о‘zgartiruvchilarini
tushuntiring?
2.Fotoelektrik o’zgartirgichlarni ishlash prinsipini tushuntring?
3.
Individual uy uchun QFTning tuzilmali sxemasini tushuntring?
4.
Shahar tarmog‘iga doimo qushilgan quyosh fotoelektr tzimining tuzilma
sxemasini tushuntring?