O'qing va tinglang 4 Mojaro, urush va terrorizm Jahon urushlari

Harbiy iqtisodiyot
Harbiy kuchlarni nazorat qilish
Machine Translated by Google

---

M04_GOLD5238_06_SE_C04.QXD 24.01.12 08:15 159-sahifa
Davlatlar va harbiylar
Fuqarolarning harbiy rahbarlar bilan o'zaro munosabati - fuqarolik-harbiy munosabatlar
deb ataladigan -
davlatlar kuch ishlatishda muhim omil hisoblanadi. Harbiy rahbarlar tashqi siyosatni amalga oshirishda fuqarolik
yetakchilarining obro'siga putur etkazishi yoki xalqaro mojarolarda muayyan harakatlar amalga oshirilsa, hatto
fuqarolik ustunligiga tahdid solishi mumkin. Harbiy ofitserlar, shuningdek, Vetnam urushida Prezident Jonson
Oq uydagi vaziyat xonasida har kuni bomba hujumlari uchun nishonlarni tanlayotganda yuzaga kelgan
muammolarni oldini olish uchun kuch qo'llangandan so'ng qaror qabul qilishning avtonomiyasini xohlaydi.
Bundan ham yomoni, NATOning 1999-yilda Serbiyani bombardimon qilganida, aniq maqsadlar koÿplab
mamlakatlardagi siyosatchilar tomonidan tasdiqlanishi kerak edi. 2010 yilda Afg'onistondagi amerikalik
qo'mondonlik generali prezident Obamaning Afg'onistondagi siyosatini ochiqchasiga so'roq qilganidan so'ng
ishidan ayrildi.
Davlat toÿntarishi — siyosiy hokimiyatning ichki harbiy kuchlar tomonidan egallab olinishi — siyosiy
hokimiyatning davlat konstitutsiyaviy tuzumidan tashqarida oÿzgarishi. 2009-yilda harbiy rahbarlar Gondurasda
hokimiyatni qo‘lga olib, uning prezidentini lavozimidan chetlatishdi. Harbiy kuchlarning boshqa bo'linmalari
davlat to'ntarishiga urinishni bostirishi yoki fuqarolar urushini boshlashidan oldin davlat to'ntarishi yetakchilari
kuch markazlarini - rasmiy davlat binolarini, televidenie stansiyalari va uzatgichlarni egallab olish uchun tezda harakat qilishadi.
Umuman olganda, davlatlar o'zlarining harbiy kuchlarini konfiguratsiya qilish bo'yicha murakkab tanlovlarga
duch kelishadi. Shunga qaramay, mojaro yoki urush tahdidi va xavfsizlik muammolarining ahamiyatiga qaramay,
savdo, pul va biznes xalqaro munosabatlarda tobora kuchliroq rol o'ynamoqda. Keyingi bobda biz xalqaro
iqtisodiy faoliyat siyosati, jahon valyuta tizimi va xususiy kompaniyalarning jahon iqtisodiyotida nodavlat
sub'ektlari sifatidagi rolini muhokama qilishga o'tamiz.
Fuqarolar va harbiylar o'rtasidagi bunday mehnat taqsimoti muqarrar ravishda keskinlikka olib keladi.
159
Xuddi shunday keskinliklar boshqa demokratik davlatlarda ham mavjud. Turkiyada islomiy hukumat va
uning harbiylari o'rtasida keskinlik kuchaygan. Tarixan, harbiy zobitlar hukumat Turkiyaning dunyoviy tabiatiga
tahdid solayotganini his qilganda, Turkiya armiyasi saylangan rahbarlarning nazoratini olish uchun bir necha
bor aralashgan. Biroq so'nggi paytlarda fuqarolik hukumati davlat to'ntarishiga urinishmoqchi bo'lgan zobitlarni
hibsga olishda agressivlik ko'rsatmoqda. Bu harakatlar o'sha mamlakatda mo'rt vaziyatga olib keldi. 2011-yilgi
arab bahorida Misr harbiylari namoyishchilarga qarata o‘q uzishdan bosh tortgan bo‘lsa, Suriya kuchlari halokatli
o‘q ishlatgan.
Ofitserlar, aksincha, harbiylarning qanday jang qilishini nazorat qilishlari kerak.
Davlat toÿntarishi yetakchilari hukumatdagi oÿzgarishlar atrofida muqarrarlik hissini yaratishga harakat qilib,
ularning harakatlari uzoq muddatli barqarorlik olib keladi deb daÿvo qilmoqda.