1-мавзу: Технология фани Давлат таълим стандарти, ўқув дастури, дарслик ва методик қўлланмалари мазмуни

Амалий машғулот учун назарий материаллар. 
Таълим-тарбия жараёнида фанлараро боғланишлардан фойдаланиш катта 
аҳамиятга эга. Маълумки, ҳар қандай фан ўзига яқин бўлган бошқа фанларнинг 
таъсирида юзага келади ва улар билан биргаликда ривожланади. Шунинг учун 
мактабларда, билим юрти ва олий ўқув даргоҳларида фанларни ўқитиш-ўргатиш 
ишларида фанлараро боғланиш ва алоқалардан фойдаланиш муҳим аҳамиятга эга. 
Худди шу сингари технология фани дарсларини ҳам бошқа фанларга боғлаб ўтиш 
самарали натижалар беради, дарс самарадорлигини оширишнинг муҳим 
омилларидан бири бўлиб ҳисобланади. Технология фанидаги фанлараро 
боғланишларни икки хил кўринишга бўлиш ҳамда уларни шартли равишда ички 
ва ташқи фанлараро боғланишлар деб аташ мумкин. Технология фани дарсларида 
ички боғланиш деганда шу соҳага оид фанлардаги мавзуларнинг ўзаро боғланиши, 
алоқадорликлари тушунилади. Ташқи боғланиш эса Технология фани дарсларини 
бошқа фанлар билан бўладиган боғланишларини билдиради.
Юқоридагилардан кўриниб турибдики, технология фанининг бундай кетма-
кетликда ўқитилиши бир-бири билан узвий боғланган бўлиб, улар бир-бирларини 
мустаҳкамлаб ва тўлдириб боради. Агар бошланғич синфларда тайёрлов 
кўринишидаги 
ўқув 
машғулотлари 
ўтилса, 
V-VII 
синфларда 
улар 
такомиллаштирилиб, саноат ва қишлоқ хўжалигига оид кенгроқ билимлар 
берилади. Юқори синфларда эса маълум бир ихтисосликлар бўйича касбларга
йўналтирилади. Кўриниб турибдики, технология фани дарслари бу босқичларда 
ўзаро узвий боғланиб, оддийдан мураккабга, осондан қийинга қараб бориш 
тамойили асосида олиб борилади. Технология фани ўқитувчисининг вазифаси шу 
тамойилига амал қилган ҳолда янги материални олдин ўтган материаллар билан 
боғлаб олиб боришдир. Бу ишлар фанлараро боғланишларнинг маълум бўлган уч 
тури, яъни янги мавзуни ўтишдан олдин, янги мавзуни ўтиш давомида ва янги 
мавзуни ўтиб бўлганадан сўнг боғлаш усулларидан фойдаланиб амалга 
оширилади. Технология таълимидаги ташқи боғланишлар эса унинг бошқа 
соҳалар ва фанлар билан бўлган ўзаро алоқасини билдиради. Умуман олганда, 

---

160
технология фани дарсларини мактабда ўтиладиган барча фанлар билан боғлаш 
мумкин. Амалда эса технология фани дарслари кўпроқ расм, чизмачилик, 
тасвирий санъат, физика, математика, жисмоний тарбия, она тили ва адабиёт, 
кимё, география, электрон ҳисоблаш машиналари ва информатика асослари, 
тарих, биология каби фанлар билан боғланади. Қуйида технология фани 
дарсларида бошқа фанларга оид тушунча ва маълумотлардан фойдаланиш бўйича 
айрим кўрсатмалар ва услубий тавсиялар берилган (3-4-5-слайдлар).