Q. M. Karimov, B. E. Daminova “TA’limda axborot texnologiyalari” fanidan laboratoriya ishlari

5-rasm. 
Xuddi shunday tarzda Excel dasturi yordamida turli interfaol testlarni yaratish 
mumkin. 
Topshiriqlar: 
1. Excel jadvalini ishga tushiring va interfaol test yaratishni o’rganing. 
Ishni bajarish tartibi: 
a. Пуск

Программы

MS Office

MS Excel 2010 tanlanadi. 
b. Excel jadvalidan Данныe

Проверка данныхni ishga tushiring. 
6-rasm.
c. Проверка данных paneliga test javobini kiritamiz: 

---

66 
7-rasm.
d.To‘g‘ri javobni topish uchun keyingi yacheykaga = ЕСЛИ 
(RC="rost";"to‘g‘ri"; "noto‘gri") ni kiritamiz. 
8-rasm.
e.Javoblarni to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini tekshirish uchun keyingi katakcha 
=ЕСЛИ(RC="to‘g‘ri";1;0) kabi bo‘ladi. 
2. MS Excel dasturi yordamida bir tanlovli va ko’p tanlovli test yaratishni 
o’rganing. 
 
15-Laboratoriya ishi
 
Ishning 
nomi: 
Excelda 
soʻrovnoma 
yordamida 
ma’lumotlarni 
avtomatlashtirilgan qayta ishlanish jarayoni. 
Ishning 
maqsadi:
Excelda soʻrovnoma yordamida ma’lumotlarni 
avtomatlashtirilgan qayta ishlanish jarayoni bilan ishlashni o‘rganish. 
Ish uchun kerakli jihozlar: 
Kompyuter, 220 V kuchlanish manbai, MS Excel 
dasturi
 

---

67 
 
Ish haqida nazariy ma`lumotlar. 
MS Excel dasturi yordamida ma’lumotlar ustida jadval ko’rinishidagi 
hisoblashlarni amalga oshirish mumkin.Jadval bilan ishlash uchun MS Excel 
dasturi ishga tushiriladi va ma’lumotlar jadvalga kiritiladi. 
Jadvalga asosan uch turdagi ma’lumotlarni kiritish mumkin: matnli, sonli va 
formula. Jadvalga ma’lumotlar klaviatura tugmachalari yordamida kiritiladi. Qaysi 
yacheykaga ma’lumot kiritilishi kerak bo‘lsa, kursor o‘sha yacheykada turishi 
kerak.
Matn. Agar jadvalga yozilgan ma’lumot sonli yoki formula bo‘lmasa, qolgan 
barcha hollarda kiritilgan ma’lumotlar matnli deb tushuniladi. Masalan, Talabalar 
stipendiyasi qaydnomasi yoki a1+a2;
Sonlar. Agar kiritilgan ma’lumotlar faqat raqamlar ketma

ketligidan iborat 
bo‘lsa, u holda bu sonli ma’lumot deb tushuniladi. Masalan, 444; -4,7; 12,12 va 
h.k. 
Formula. Ba’zan yacheykalardagi sonli ma’lumotlar ustida hisoblash ishlarini 
bajarishga ham to‘g‘ri kelib qoladi. Bu holda formulalardan foydalaniladi. Excel 
yacheykasida boshqa ma’lumotlardan farqli ravishda, formulalarning yozilishi 
faqat “=” (tenglik) belgisi bilan boshlanadi. “=” belgisidan keyin arifmetik amal 
belgilari bilan o‘zaro bog‘langan ifodalar yoziladi. Masalan, agar D2 yacheykasida 
=B2+4*C2 formula yozilgan bo‘lsa, bu shuni bildiradiki, C2 yacheykasidagi sonli 
qiymat 4 ga ko‘paytirilib, B2 yacheykadagi songa qo‘shiladi va natija D2 
yacheykaga yoziladi. Excelda ishlatiladigan arifmetik amal belgilari: “+” 
(qo‘shish), “

” (ayirish), “*” (ko‘paytirish), “/” (bo‘lish). 
Ustun kengligini sichqoncha yordamida ham osongina o‘zgartirish mumkin. 
Masalan, A ustun kengligini kattalashtirish uchun sichqoncha ko‘rsatkichi A va B 
ustun boshqaruv tugmalari orasiga keltiriladi, ko‘rsatkich 
shaklga kelgach, 

---

68 
sichqoncha chap tugmasini bosib, uni qo‘yib yubormasdan o‘ng tomonga siljitish 
kerak. 
Ustun kengligini o‘zgartirishning yana bir usuli 

kontekst menyu orqali. 
Masalan, B ustun kengligini o‘zgartirish uchun sichqoncha ko‘rsatkichi B ustun 
boshqaruv tugmasi ustiga keltirilib, o‘ng tugmasi bosiladi. Hosil bo‘lgan kontekst 
menyudan