“Himoyaga tavsiya etilsin”

«ichi bo‘sh so‘zlar»
deb ham yuritiladi. 
Olmoshlar qanday so‘zlarning o‘rnida almashinib kelishi va qanday ma’noni 
ifodalashiga ko‘ra bir necha ma’no turlariga bo‘linadi. Buni quyidagi jadvalda 
ko‘ring: 
Olmoshlarning ma’no turlari 
T/r Olmoshlarning 
ma’no turlari 
Ma’nolari va ta’rifl 
Misollar 
1. Kishilik 
Olmoshlari 
Shaxs ma’nosini bildiruvchi 
otlar o‘rnida almashinib keladi 
va ularga ishora qiladi. 
Men (kamina)-biz 
Sen-siz 
U-ular(alar) 
2. O zlik olmoshi 
Uchala shaxsdagi kishilik 
olmoshlari o‘rnida qo‘llanib, 
ma’nosini ta’kidlab keladi 
O‘z 
3. K o‘rsatish 
Olmoshlari 
Mustaqil so‘zlar yoki gaplar 
o`rnida kelib, ular orqali 
ifodalangan shaxs, predmet, 
belgi, harakatlarni ko‘rsatib 
keladi. 
U, bu, shu, o‘sha, mana bu, 
(manavi), mana shu, ushbu 
4. So‘roq 
Olmoshlari 
So‘zlovchiga noma’lum
bo‘lgan shaxs, narsa, belgi - 
xususiyat, harakat-holatlarni 
so‘rash ma’nosini bildiradi. 
Kim? nima? qachon? qaysi? 
qancha? necha? nimaga? qani? 
nima qildi? nima bo‘ldi? 
5. 
Birgalik-ajratish 
(belgilash) 
olmoshlari 
Shaxs, narsa, belgi-xususiyat 
bildiruvchi mustaqil so`zlar 
o‘rnida almashinib, ularning 
ma’nosini umumlashtirib, 
jamlab keladi. 
Jamlash: hamma, barcha, bari, 
jami, jamiyki, butun, 
yalpi 
Ajratish: har kim, har nima, 
har qancha, har qanday, har 
qaysi, har bir, har narsa 
6. Bo‘lishsizlik 
olmoshlari 
Shaxs, narsa, belgi - xususiyat 
bildiruvchi mustaqil so‘zlar 
o`rnida kelib, uning inkorini 
bildiradi. 
Hech kim, hech nima, hech 
qancha, hech qanday, hech 
qanaqa, hech narsa, hech bir 

---

68 
7. Gumon 
olmoshlar 
Shaxs, narsa, belgi-xususiyat 
bildiruvchi mustaqil so‘zlar 
o`rnida kelib, uning ma’nosini 
taxminlab, gumonlab keladi 
Allakim, allanarsa, 
allaqanday, allaqancha, kimdir, 
nimadir, qaysidir