―умумий ва хусусий физиотерапия асослари‖

Дорили электрофорез
Дорили электроофрез – организмга доимий электр токи ва унинг 
ѐрдамида юбориладиган дори моддасининг биргаликдаги таъсиридир. 
Усул қўлланилганда юқоридаги таъсирларга маълум юборилаѐтган 
дори моддасининг даволовчи самарадорлиги ҳам қўшилади.Унинг 
самарадорлиги электрмагнит майдонида модданинг форетик ҳаракати, уни 
киритиш услуби, организмга киритилаѐтган дори моддасининг миқдори, 
ҳамда киритиш соҳаси билан аниқланади. 
Дори моддалари суюқликда ионларга парчаланиб, кейинчалик 
зарядланган гидрофил комплексларини ҳосил қилади. Бундай суюқликлар 

---

19 
электр майдонига жойлаштирилганида ундаги ионлар қарама қарши қутблар 
томон ҳаракат қиладилар. Электр майдони кучи таъсири остида дисперс 
заррачаларининг суюқ фазага нисбатан феномен ҳаракати 
э л е к т р о ф о 
– 
р е з
деб аталади. Агар уларнинг йўлларида биологик тўқималар жойлашган 
бўлса, дори модда ионлари тўқимага чуқур кириб боради ва даволовчи 
таъсир кўрсатади. Дори препаратлари эпидермиснинг ва тери юқори 
қатламига кириб боради. Уларнинг кучсиз васкуляризацияси терида дори 
моддаларининг йиғилишига олиб келади, ундан улар лимва томирлари ва 
микроциркулятор оқими томирлар эндотелийларига ҳаракат қилади. Тери 
депосидан дори моддаларининг чиқиш муддати 3 соатдан 15-20 кунгача 
давом этади. Натижада тери ости депосининг ҳосил бўлиши организмда дори 
моддасининг узоқ сақланишини ва уларнинг узоқ даволовчи таъсири 
таъминлайди.
Биргаликда таъсир этиш натижасида даволовчи самарадорлик дори 
моддаларининг кичик концентрацияларида ҳам амалга оширилади (баъзи 
антикоагулянтлар, фермент-лар ва антигистамин препаратларидан ташқари). 
Организмга юборилаѐтган препаратлар маҳаллий соҳада йиғилиб, жарохат 

---

20 
соҳасида ва патологик ўчоғда уларнинг кўп миқдордаги концентрацияси 
ҳосил бўлишига сабаб бўлади. Дори моддасининг бундай усулда 
қўлланилиши натижасида препаратларининг перорал ва парентерал 
юборишда ҳосил бўладиган асоратларининг бўлмаслиги кузатилади ва 
аллергик реакцияларнинг ҳосил бўлиши кескин камаяди. Бу кўрсатилган 
хусусиятлардан ташқари дорили электрофорезда балласт инградиентлар 
таъсири кучсиз бўлади ва ишлатилаѐтган суюқликлар стерилиллашни талаб 
этмайди, бу эса муолажаларни очиқ жойларда ишлатишга рухсат этилади.