Reja: Sirtni proeksiyalovchi tekislik bilan kesilishi

1.  Sirtni proeksiyalovchi tekislik bilan kesilishi 

Agar kesuvchi tekislik proeksiyalovchi vaziyatda bo‘lsa, u holda kesim yuzasining 

bitta  proeksiyasi  kesuvchi  tekislikning  izi  bilan  ustma-ust  tushadi,  ikkinchi 

proeksiyasi esa proeksiyalarning mosligi asosida aniqlanadi. 

6.1,a-shaklda  oltiyoqli  prizmani  frontal  proeksiyalovchi  tekislik  bilan  kesishishi 

tasvirlangan.  Ushbu  holda  kesim  yuzasining  shakli qo‘shimcha  qurish  yo‘llaridan 

foydalanmay  aniqlanadi.  Kesim  yuzasining  frontal  proeksiyasi  (1

2

,  2

2

,  3

2

,...) 

kesuvchi  tekislikning  frontal 



П2

  izi  bilan  ustma-ust  tushgan.  Uning  gorizontal 

proeksiyasi  esa  prizma  qirralarining  gorizontal  proeksiyalari  (1

1

,  2

1

,  3

1

,...)  bilan 

ustma-ust  tushgan.  Shunday  qilib,  kesim  yuzaning  frontal  proeksiyasi  1

2

4

2 

to‘g‘ri 

chiziqdan,  gorizontal  proeksiyasi  esa  1

1

2

1

3

1

4

1

5

1

6

1

  oltiburchakdan  iborat  bo‘ladi. 

Kesim yuzaning haqiqiy kattaligi 1

0

2

0

3

0

4

0

5

0

6

0 

proeksiyani qayta qurish usuli bilan 

aniqlanishi  mumkin  (ushbu  holda  proeksiya  tekisligini  almashtirish  usulidan 

foydalanilgan).  

---

6.1,b-shaklda  aylanish  silindrini  frontal  proeksiyalovchi  tekislik  bilan  kesish  va 

uning  ellips  ko‘rinishidagi  kesim  yuzasini  qurish  tasvirlangan.  Kesim  yuzasi 

frontal proeksiyalar teksiligida to‘g‘ri chiziq shaklida ko‘rinadi. Uning gorizontal 

proksiyasi  esa  silinrning  gorizontal  proeksiyasi  bilan  ustma-ust  tushib  aylana 

ko‘rinishida  tasvirlangan.  Kesim  yuzaning  haqiqiy  kattaligi  1

0

3

0

2

0

4

0 

yuqorida 

ko‘rilgan masaladagi singari aniqlanadi. Berilgan chizmada ellipsning katta 1

2

2

2 

va 

kichik  3

1

4

1 

o‘qlarining  haqiqiy  kattaliklari  mavjudligi  ellipsning  haqiqiy  kattaligi 

chizmaning ixtiyoriy joyiga chizish mumkin bo‘ladi.