Matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 2-sinfi uchun darslik

3
. 
Ko‘paytuvchi
2
5
2
7
Ko‘paytuvchi
2
4
2
2
2
Ko‘paytma
8
10
14
4.
Misollarni namunada ko‘rsatilgandek yeching:
 
62 – 34 62 – 30 
90 – 24 80 – 24
28 < 32 
87 + 13 13 + 87
62 62
– 34 – 30 
64 – 30 42 + 30
28 
32 
47 + 53 57 – 43
5.
Qutida 40 ta oddiy va rangli qalam bor edi. 
Ulardan 28 tasi rangli qalam bo‘lsa, oddiy qa-
lam qancha bo‘lgan?
6.
Feruza 18 ta rangli qalamni 6 tadan qilib 
qutilarga soldi. Hamma qalamlar uchun nechta 
quti kerak?
7.
+
67 
–
62 
+
56 
–
80 
+
53
14 
45 
35 
29 
47

---

95
NOMA’LUM BO‘LINUVCHINI TOPISH
1. 
Misollarning yechilishini tushuntiring:
8 : 2
=
4
6 : 2
=
3
8 : 4
=
2
6 
: 
3
=
2
4•2
=
8
3•2
=
6
Bo‘linuvchi bo‘linmaga bo‘linsa, bo‘luvchi hosil 
bo‘ladi
Bo‘luvchi bo‘linmaga ko‘paytirilsa, bo‘linuvchi 
hosil bo‘ladi. 
2.
Tenglamalarni yeching:
3•
x
=
9 
x
•5
=
10 2•
x
=
16
x
•3
=
9 5•
x
=
10 
x
•2
=
16
3.
Masalalarni yeching:
1) Jasur 10 ta kanareyka sotib oldi va ularni 
5 ta qafasga baravardan soldi. Har bir qafasga 
nechtadan kanareyka solingan?
2) 10 ta kanareyka olib kelindi. Ularni har bir 
qa 
fasga 2 tadan solindi. Kanareykalar uchun 
nechta qafas kerak bo‘lgan?

---

96
4.
12 : 2 =
10 : 5 =
14 : 2 =
16 : 2 =
18 : 3 =
10 : 2 =
14 : 7 =
15 : 3 =
5.
Jadval bo‘yicha berilgan masalani yeching:
1) Nasiba har bir bankada 3 kg dan 4 ta 
bankaga asal quydi. Hammasi bo‘lib necha ki-
logramm asal bo‘lgan?
3 kg
3 kg
3 kg
3 kg
Bitta 
bankada gi 
asal
Bankalar 
soni
Hamma 
bankalardagi
asal
3 kg
4 ta
? kg
? kg
4 ta
12 kg
3 kg
? ta
12 kg
2) Ikkita o‘zaro teskari masala tuzing va ularni 
taqqoslang.
6.
Ifodani yozing va uning qiymatini toping:
26 bilan 34 ning yig‘indisidan 17 ni ayiring;
54 bilan 24 ning ayirmasiga 10 ni qo‘shing.
7.
Misollarni ustun shaklida yozib, yeching:
54
–
24 67
+
13 51
–
28
62
+
17 52
–
14 74
+
16
8.
Masalalarni yeching:
1) Har bir taqsimchada 9 tadan tuxum bor. Ik-
kita taqsimchada nechta tuxum bor?
2) Har bir savatchada 8 tadan limon bor. 
Beshta savatchada nechta limon bor?

---

97
MILLIMETR
1.
Detsimetr va santimetrdan kichik uzunlik 
o‘lchov birligi – 
millimetr 
ham bor. Chizg‘ichda-
gi har bir chiziq millimetrni bildiradi.
Chizg‘ichda bir santimetrni ko‘rsating. U nech-
ta teng bo‘lakka bo‘lingan? Har bir bo‘lak bir 
millimetrga teng. 
1 sm 10 millimetrga
teng:
1 sm = 10 mm
2.
Qalamning uzunligini o‘lchang.
Qalamning uzunligi sm mm ga teng.
3.
AB, CD
kesmalarning uzunliklari qancha? Har 
bir kesmaning uzunligini o‘lchang.
A
B
Namuna: 
AB
= 9 sm 1 mm.
C
D

---