Кодекси умумий қисм биринчи бўлим асосий қоидалар олдинги таҳрирга қаранг

54-модда. Жабрланувчи 
Жиноят, худди шунингдек ақли норасо шахснинг ижтимоий хавфли 
қилмиши шахсга маънавий, жисмоний ѐки мулкий зарар етказган деб 
ҳисоблаш учун далиллар бўлган тақдирда, бундай шахс жабрланувчи деб 
эътироф этилади. Жабрланувчи деб эътироф этиш ҳақида суриштирувчи, 
терговчи, прокурор қарор, суд эса ажрим чиқаради. 
Жабрланувчи вояга етмаган ѐки белгиланган тартибда муомалага 
лаѐқатсиз деб эътироф этилган шахс бўлса, ишда у билан биргаликда ѐки 
унинг ўрнига қонуний вакили иштирок этади. 
55-модда. Жабрланувчининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари 
Олдинги
 таҳрирга қаранг. 
Жабрланувчи: кўрсатув бериш; далиллар тақдим қилиш; илтимоснома 
бериш ва рад қилиш; ўз она тилидан ва таржимон хизматидан фойдаланиш; 
ўз манфаатларини ҳимоя қилиш учун вакил олиш; суриштирувчи ѐки 
терговчининг рухсати билан тергов ҳаракатларида иштирок этиш; 
суриштирув ѐки дастлабки тергов тамом бўлганидан сўнг ишнинг барча 
материаллари билан танишиш ва ундан зарур маълумотларни ѐзиб олиш, 
материаллар ва ҳужжатлардан техника воситалари ѐрдамида ўз ҳисобидан 
кўчирма нусхалар олиш ѐки улардаги маълумотларни ўзга шаклда қайд этиш; 
қонунда назарда тутилган ҳолларда ярашув тўғрисида ариза бериш ҳамда суд 
томонидан иш бўйича дастлабки эшитув ўтказилаѐтганда ва ярашув 
тўғрисидаги ишлар бўйича, биринчи инстанция, апелляция, кассация 
инстанцияси судининг мажлисларида иштирок этиш; суриштирувчи, 
терговчи, прокурор ва суднинг ҳаракатлари ҳамда қарорлари устидан 

---

шикоятлар келтириш; шахсан ўзи ѐки вакили орқали судда айбловни 
қувватлаш; суд мажлисининг баѐнномаси билан танишиш ва у ҳақда ўз 
мулоҳазаларини 
билдириш; 
иш 
бўйича 
келтирилган 
шикоятлар, 
протестлардан хабардор бўлиш ва уларга нисбатан эътирозлар билдириш 
ҳуқуқига эгадир. 
(55-модданинг биринчи қисми Ўзбекистон Республикасининг 2021 йил 
18 февралдаги ЎРҚ-675-сонли 
Қонуни 
таҳририда — Қонун ҳужжатлари 
маълумотлари миллий базаси, 18.02.2021 й., 03/21/675/0126-сон) 
Жабрланувчи: суриштирувчи, терговчи, прокурор ва суднинг 
чақирувига биноан ҳозир бўлиши; ҳаққоний кўрсатувлар бериши; ҳақиқатни 
аниқлашга далилларни йўқ қилиш, сохталаштириш, гувоҳларни кўндиришга 
уриниш ва қонунга хилоф бошқа ҳаракатлар билан тўсқинлик қилмаслиги; 
суриштирувчи, терговчи, прокурор ва суднинг талаби бўйича далиллар 
тақдим қилиши; ишнинг тергови ва суд мажлиси вақтида тартибга риоя 
этиши шарт. 
Жабрланувчи узрсиз сабабга кўра келмаган тақдирда ушбу 
Кодекснинг 
261 — 264-моддаларида 
назарда тутилган тартибда мажбурий 
олиб келиниши мумкин. 
Жабрланувчи кўрсатув беришдан бош тортганлик ва била туриб ѐлғон 
кўрсатувлар берганлик учун қонунда белгиланган тарзда жавобгар бўлади. 
Жабрланувчининг ўлимига олиб келган жиноятлар тўғрисидаги 
ишлар бўйича ушбу моддада кўрсатилган ҳуқуқ ва мажбуриятларни 
дастлабки тергов органлари ѐки суд томонидан марҳумнинг қонуний вакили 
деб эътироф этилган яқин қариндошлари ѐки бошқа шахслар амалга 
оширадилар.